________________
૭.
ક્રૂરતા
૮. કૃતજ્ઞતા
* પશુઓમાં પણ ગુણો શોધો : સિંહથી એક :
નાનું મોટું કોઇ પણ કામ પૂરા પ્રયત્નથી કરવું.
→ બગલાથી એક :
દેશ, કાળ, બળને અનુસારે ઇન્દ્રિય સંયમ કરી કામ કરવું. → કૂકડાથી ચાર ઃ
જલ્દી ઊઠવું.
૧.
૨. યુદ્ધ માટે તૈયાર કરવું.
૩. ભાઇઓને હિસ્સો આપવો.
૪.
આક્રમણ કરી ભોજન કરવું.
→ કાગડાથી પાંચ
૧. ગુપ્ત મૈથુન
૨.
સાવધાની
૩.
૪.
૫. અવિશ્વાસ
કૂતરાથી છ ઃ
૧. ઘણું ખાઈ શકવું.
૨. થોડામાં પણ સંતોષ.
૩. સુખેથી સૂવું.
જલ્દી જાગવું.
- વિદુરનીતિ
ધૃષ્ટતા
સમય પર સંગ્રહ
૪.
૫. માલિકની વફાદારીપૂર્વક ભક્તિ કરવી.
૬.
બહાદૂરી.
આકાશગંગા • ૧૯૦ -
D
ગધેડાથી ત્રણ :
૧. થાકવા છતાં ભાર ઉપાડવો.
૨.
ઠંડી-ગરમીની પરવા નહિ કરવી. 3. સદા સંતોષી રહેવું.
* પાંચમા આરાના પાંચ ‘મહાન ગુણો’ :
૧. સેવકજન વત્સલ : રાગ-દ્વેષાદિ અનાદિના અમારા સેવકો છે. એમને અમે શી રીતે કાઢીએ ? શરણાગત વત્સલ માણસ કદી શરણે આવેલાને કાઢી મૂકે ?
૨. અચલચિત્ત : મિથ્યાત્વાદિ માન્યતામાં સંપૂર્ણ દંઢ રહેનારા છીએ. એ તો ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ વગેરે ભોળા હતા એટલે ફરી ગયા. . . બાકી અમે એવા કાચા-પોચા નથી કે ફરી જઇએ !
૩. નિર્લોભી : જુઓ તો ખરા ! અવંતી સુકુમાલ, શાલિભદ્ર વગેરે કેટલા લોભી હતા ? પાસે ઘણું હોવા છતાં હજુ ઘણું મેળવવાની લાલસા છોડી શક્યા નહિ. અમે તો ખૂબ જ સંતોષી છીએ. પાંચ-પચીસ લાખ મળી જાય એટલે બહુ થયું ! સંતોષ !
૪. ઉદાર : ચોથા આરાના લોકો તો બહુ કંજૂસ ! કમાયેલું જરાય છોડે નહિ ! અમે તો ખૂબ જ ઉદાર ! ગમે તેટલો તપ ત્યાગ કમાયેલો હોય, પણ ક્ષણવાર ક્રોધ કરીને જવા દઇએ છીએ. ચિંતા શી ? ફરી કમાઇ લઇશું !
૫. સાહસિક : ચોથા આરાના લોકો કેટલા બીકણ ?
મૃત્યુ, રોગ, પરાજય, આથમતો સૂરજ, ઘરડો માણસ કે કરમાયેલું ફૂલ - આવા સાદા નિમિત્તોથી ગભરાઇને આકાશગંગા - ૧૯૧ |
