________________
દહી:
૧૯૬
વાસ્તુનિઘંટુ ૬. હીનબાહુ-જે ઘરનું મુખ દક્ષિણ સામે હોય તેમાં પ્રવેશ કરવો જમણ તરફ વળીને
વાસ્તુ ઘરમાં પ્રવેશ અપસવ્ય કરવામાં આવે તે હનબાહુ નષ્ટ છે. ૭. પ્રતિકાય-જે ઘર પશ્ચિમ મુખનું હોય તેને અપસવ્ય માર્ગ પ્રવેશ પૃષ્ઠ ભંગ થયા
તે નિદિત પ્રતિકાય પ્રવેશ જાણ. સુષ્ટિ માર્ગ સવ્ય માર્ગ–પૂર્વ, દક્ષિણ, પશ્ચિમ પછી ઉત્તર થઈને પાછા પૂર્વમાં ફરે તે સુષ્ટિ માર્ગ અપસવ્ય સંહાર માર્ગ–ઉપરાના સવ્ય સુષ્ટિ માર્ગથી ઉ. વિશ્વકમાં પ્રકાશકત અનુસાર વાસ્તુ દ્રવ્ય ભેદ
સપ્ત ધાન્ય પંચામૃત (૧) મંદિર–પથ્થરથી બાંધેલ પ્રાસાદ (૨) ભવન–પાકી ઈંટથી બાંધેલ મકાન
ડોગરે (૩) સુમન-કાચી ઈંટથી બનાવેલ ગૃહ
કાંગ મધ (૪) સુધાર-માટી ગારાથી બનાવેલ પીઢારનુંકર
જુવાર સાકર (૫) માસ્ય-કાષ્ટ લાકડાથી બનાવેલ ગૃહ
રેખા (૬) ચંદન-વેત (૭) વિજય-વસ્ત્રોથી બનાવેલ ઘર (લાબુ) (૮) કાલ-ઘાસથી બનાવેલ ઝુંપડી (૯) કર -સુવર્ણથી બનાવેલ ભવન (૧૦) શ્રીભવ-ચાંદીથી બનાવેલ ભવન (૧૧) સૂર્યભ-ત્રાંબાથી બનાવેલ ભવન (૧૨) ચંડ-લેહથી બનાવેલ ઘર પતરા ગડરથી (૧૩) અનિલ-લાખથી બનાવેલ ગૃહ (૧૪) પ્રાયુષ-જળબંધ
(હરત કમ્બીકા લક્ષણ-માન્માન માનદંડ
વાસ્તુ વિદ્યાનું મહત્વપૂર્ણ અંગમાન એજના છે. ભવન, પ્રાસાદ પ્રતિમા અને અન્ય સ્થાપત્ય ના પ્રમાણે શિલ્પશાસ્ત્રોમાં આપેલા છે. આથી માન-માપની સૂક્રમ પ્રમાણે આપેલા છે. છાપરામાંથી સૂર્યને પ્રકાશ ઘરમાં અવેિ અને તેના જે સૂફમ રજકણે આપણે નજરે જોઈ શકીએ છીએ તે રજકણેને પરમાણું કહે છે. તે સૂમ માનથી આરંભ થાય છે.
૮ પરમાણું – ૧ રેણું ૮ રેણું – ૧ વાલા (વાળને અગ્ર ભાગ)
મ
ઘઉં
