________________
૧૭૩
વેદોષવિચાર
(૩) પ્રાસાદમાં દેવ દ્રષ્ટિ કારના શાસ્ત્ર કહેલાં નિયત પ્રમાણ સ્થાને ન હોય તે. () જે ભવન દેખતાં જ અરુચીકર કે ભયંકર લાગતું હોય તે, (૫) એક મુખ્ય ઘરના મુખ્ય દ્વારની સામે બીજા ઘરનું મુખ્ય દ્વારની સામે બીજા
ઘરનું મુખ્ય દ્વાર આવતું હોય તે. (૬) ઘરના દ્વાર સામે બીજા ઘરનું દ્વાર બમણું ઉંચું હોય તે. (૭) એક ઘરના મનુષ્ય અન્ય ઘરની ચેષ્ટા જોઈ શકતા હોય તે સર્વ દ્રષ્ટિ વેધ
દોષ જાણવા. ૪. તુલાવેધ (૧) એકપાટ ઉપર બીજે આડે પાટ આવે પરંતુ ત્યાં સુધી નીચે ખંભ ન
મૂકેલ હોય તે. (૨) નીચે ઉપરના માળના પાટ ઓછા વત્તા કે પ્રમાણ હીન હોય તે. (૩) પીઢીયા (બડોદ) પાટડા ઉંચા નીચાકે નાના મોટા હોય તે સર્વે તુલાવે જાણવા (૪) છતના જડતરમાં કડીવળીયું જે દ્વારા ગર્ભે આવે તે તુલાવે.
(૫) દ્વારના પીઢયું બડોદ આવે તે. ૫. તાલુધ
એક ખંડના પાટડા ઉંચા નીચા હોય તે. ૬. સ્તંભવેધ–
(૧) એક જ પતિના સ્ત જાડાઈ પ્રમાણમાં આસાન હોય તે (૨) એક સરખા પંક્તિમાં લાઈનમાં ન હોય (આઘાપાછા હવ). (૩) દ્વારના સામે સ્તંભ આવતા હેય. (૪) યોગ્ય સ્થાને પદમાં સ્તંભ ન હોય તે સ્તંભવેધ અગર તેને અપદ સ્થાપિત
સ્થંભ પણ કહે છે. ૭. હૃદયશલ્ય
(૧) ઘરના મધ્યમાં સ્તંભ હોય તે હદય શલ્ય સ્તંભ જાણવા.
(૨) તેમજ ઘરના વચ્ચે અગ્નિ કે પાણીનું સ્થાન હોય તે યશલ્ય ૮. મર્મવેધ– ભવનની જમીન પર ઉધા સૂતેલા વાસ્તુ પુરૂષના અંગના કપેલા ભાગ પર તેની
સંધી સ્થાને જે મર્માદિ સ્થાન પર ભીંત સ્તંભ કે પાટ આવે તે મર્મવેધ વાસ્તુના અંગ પર મર્મ ઉપ મર્મ શિરા, વંશ-અનુવંશ, લાંગલ, નાડી રજજુઓ
