________________
વપ્રસાદ
૧૩૯ (૬) નાગવીથિ-કેણની બહાર આઠ ખૂણે બાહ્ય શૃંગ, કર્ણિકા, ગંગાન્ત, ક્ષોભણું, અનેક નાગબંધ (કના સ્થળે નાગ જાતિ) કરવા.
(૭) પુષ્પક-ચતુષ્કણ કે અષ્ટકોણ ફૂલવાળો તે પુષ્પક. (૮) જમરાવલિ-આઠકોણની બહાર સેળ પક્ષાકૃતિ કરવી તે ભ્રમરાવલિ.
નાભિક્ષવ આઠ વિતાન ૧ નાભ્ય — વિતાનના ક્ષેત્રને ચોરસ કરી (કપી) તેના સરખા સેળ ભાગ પાડવા.
પછી કર્ણ વિકર્ણની રેખાઓ દેરી તેમને સમાનાન્તર ત્રણ ત્રણ રેખાઓ થાય તેમ દરવી. મધના ચાર પદ ઉપર વર્તુલ કરવું. આ વર્તુલને નાભિ કહે છે. પછી તેની ચારે દિશામાં બે બે ભાગના હિસ્સામાં અર્ધચંદ્રાકાર આકૃતિઓ કરવી. આવી રીતના વિતાનને નાભ્ય કહે છે. આ વિતાન
વિષ્ણુને પ્રિય થઈ પડે છે. ૨ નાદુભવ -નાભ વિનાનામાં નાભિની પરિધિ ચારે દિશામાં એક એક ભાગ વધારવી.
અર્થાત્ પાંચ પદના ચતુરસ્ત્ર ઉપર વૃત્ત કરવું. આ પરિધિની બહાર દિશાઓમાં બબ્બે ભાગ અને વિદિશાઓમાં (ખૂણાઓમાં એક એક ભાગમાં
અર્ધચંદ્રાકૃતિ કરવી. આ નાદુભવ વિતાન જાણુ. શ્રીવત્સ – નાભિની પરિધિને ચારે બાજુ આઠ ભાગ વધારી મોટી કરવી. બધી જ
કર્ણ વિકર્ણની રેખાએ તેના અંતર્ગત આવેલા નાભ્યના કર્ણ વિકર્ણની
સાથે જોડી દેવી. તે પાંચ નાભિવાળો શ્રીવત્સ નામને વિતાન જાણુ. ૪ માલાધર : પહોળાઈમાં આઠ ભાગ અને લંબાઈમાં બાર ભાગને લંબચોરસ કરે.
આ લંબચોરસને સમતલ રાખી તેની મધ્યમાં ચાર ભાગની નાભિ કરવી અને તેને નાચ્છુભવના આકારની બનાવવી. તેની પૂર્વ અને પશ્ચિમ દિશામાં એક એક ભાગ અને ઉત્તર તથા દક્ષિણમાં બે બે ભાગ લઈ તેની ઉપર અર્ધચંદ્રાકૃતિઓ કરવી. પહોળાઈના હિસાબે ત્રણ ભાગ અને લંબાઈના હિસાબે સાત ભાગ પર્યત અર્ધચંદ્રાકાર કરતા જવાથી માલાધર નામને દિવ્યતાથી શોભતે (દિવ્યભૂષણ) માલાધર નામને નિતાન થશે.
માલાધર સાત નાગ્યવાળા બને છે. ૫ સૂવ -માલાધરની માફક લંબચોરસ ક્ષેત્ર લઈ તેમાં વિકર્ણની પાંચ પાંચ રેખાઓ
દેવી અને ન આઠ રેખાઓ દેરવી. વિકર્ણની ઉપર નાભ્યની રીતે આઠ આકૃતિઓ દેરવી અને કર્ણની ઉપર ચાર આકૃતિઓ કરવી. એટલે સૂર્યોદ્ભવ નામનો વિતાન થશે.
