Page Text
________________
१५४
क्षीरार्णव अ. - ११३ क्रमांक अ - १५
अष्टादश चैवोकतं नष्टकर्णी विशेषत: ? नष्टकर्णी दामू निर्वादं परिभूमिकैः ||२९|| सर्वेसिंह समायुक्ता कलशाये विशेषत: ।
तथा भद्र विचारेण भृंगस्य शुष्कमेव च ॥ ३०॥ शृङ्गाद्वयं प्रयत्नेन श्रृंगमे के विचक्षणः
॥३१॥
ભાવા—એક ખંડ કુમાર, ત્રણ ખંડ કપિરૂદ્ર, પાંચ ખંડ નિઘંટુ, સાત ખંડ નિશાચર અને નવખંડ ચદ્રઘાષ. એમ ઉત્તરાત્તર બબ્બે ખંડના અંતે.... વિમાનકારનુ શુકનાસ કરવા. તે પર ખજી અને ઉપર નાસિકા કરવી.... .. अठ्ठार्ध કે દશાઈ ખુણી વગરના વિશેષ કરી..........ઉપર કળશના આગળ સિહા કરવા
.२७-२८-२८-३८-३१
एक खंड कुमार, तीन खंड कपिरूद्र, पाँच खंड निघंटु, सात खंड निशाचर और नौ खंड चंद्रघोष इस तरह उत्तरोत्तर दो दो खंड के अंत में...... . विमानाकारका शुकनास करना । उसके पर बाजु और उपर नासिका करना । खट्टाई या दसाई कोनेके बिना विशेष कर उपर कलशके आगे सिंहो करना....
...२७-२८-२९-३०-३१
अथ कोकिला लक्षण - 'अथातः संप्रवक्ष्यामि कोकिला लक्षणं परम् ।
स्थान प्रमाणमे तेपां शुभं वा यदिवाऽशुभम् ॥ ३१ ॥ कोण विस्तार विस्तीर्णा कोकिला शुभलक्षणम् । उभयोः पार्श्वयोरेव एकैका च प्रशस्यते ||३२|| कोणार्द्ध च यमदृष्ट्रा भित्तिचैव सर्वलक्षणसंयुक्ता कोकिला सुफलप्रदा ॥ ३३ ॥
शुभप्रदा ।
હવે હું કોકિલાના સ્થાન પ્રમાણ અને શુભાશુભ લક્ષણે કહું છું. પ્રાસાદની રેખા કાણુ જેટલી પહેાળી કોકીલા કરવી તે શુભ લક્ષણ જાણવુ. કોલીના બેઉ. પડખે એકેક કોકીલા-પ્રાસાદપુત્ર કરવા તે પ્રશંસનીય છે. રેખા જેટલા ભાગની હાય તેનાથી ઓછી કે અર્ધા ભાગની કિલા ક૨ે તે યમ દૃષ્ટા વેધરૂપ જાગુવી પણ તે પ્રાસાદની ભિતની જાડાઈ જેટલી કોકિલા શુભ કહી છે. સર્વાં લક્ષણુ युक्त डोडिया ( प्रासादपुत्र ) उरवाथी शुल इंजने मापे छे. ३१-३२-33.
अब मैं कोकिला के स्थान प्रमाण और शुभ अशुभ लक्षणोंके बारेमें कहता ૭ કોકિલા લક્ષણના પાઠ કેટલીક ગ્રંથેામાં નથી. તેથી આ પ્રથા પાછળથી પ્રવિષ્ટ થઈ હોય. ७ कोकिला लक्षण पाठ कई ग्रंथों में नहीं है, संभव है उसका प्रचार पीछे हुआ हो ।
| SR No. | 008421 |
| Book Title | Kshirarnava |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prabhashankar Oghadbhai Sompura |
| Publisher | Balwantrai Sompura |
| Publication Year | |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati, Art, & Culture |
| File Size | 13 MB |