________________
(૧૮૦)
ન્યાયસભામાં જઈને બેઠો તેને રાજાએ બોલાવીન પૂછયું, ત્યારે કૂતરાએ કહ્યું કે-“મને અપરાધ વિના કેમ માર્યો ?'' ત્યારે શ્રી રામચંદ્રજી મહારાજાએ પત્થર મારનાર બ્રાહ્મણપુત્રને બોલાવ્યો. મહારાજાએ કૂતરાને પૂછ્યું કે, બ્રાહ્મણપુત્રને શી શિક્ષા કરવી છે ? ત્યારે કૂતરાએ જણાવ્યું કે, આ બ્રાહ્મણપુત્રને મહાદેવના મઠનું આધિપત્ય આપો. મહારાજાએ કૂતરાને પૂછ્યું કે, એમાં બ્રાહ્મણપુત્રને શિક્ષા શું થઈ ? ત્યારે કૂતરાએ જણાવ્યું કે, રાજન્ ! આજથી સાતમા ભવે હું મહાદેવનો પૂજારી હતો. તે સમયે દેવદ્રવ્યના ભયથી સારી રીતે હાથ ધોઈને ભોજન કરતો હતો. એક દિવસે શિવલિંગ પૂર્ણ થાય તેટલું ઠરેલું ઘી લોકોએ આપ્યું હતું, તે ઘી વેચતા જામેલ (ઘન) હોવાથી નખમાં કિંચિત ભરાઈ ગયું. તેનું મને ધ્યાન ન રહ્યું. પછી જમતી વેળાએ ઉષ્ણ ભોજનના સંગથી તે થી ભોજન મિશ્રિત થઈને ખવાઈ ગયું. તે દુષ્ટ કર્મથી હું સાત વાર કૂતરો થયો. હે રાજન્ ! આજ સાતમે ભવે મને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. અને આપના પ્રભાવથી મનુષ્ય વાણી પ્રગટ થઈ.'' તે સાંભળી નાભાક રાજા પૂ. ગુરુમહારાજને નમસ્કાર કરીને બોલ્યા કે ‘‘આ ઇતિહાસ સાંભળીને મારું હૃદય ઘણું કંપે છે.'' પૂ. ગુરુમહારાજે કહ્યું કે-‘જો એમ છે, તો તેત્કથા આગળ સાંભળો કે જેથી દેવદ્રવ્યના વિનાશનું ફળ સારી રીતે જણાય. હવે તે નાગનો જીવ કે જે વ્યંતર થયો હતો, તે શત્રુંજય પર્વત ઉપર સાઠ હજાર વર્ષ સુધી રહીને પછી ભોગની ઇચ્છાથી વીને કાંતિપુરીમાં રુદ્રદત્ત નામના કુટુંબીનો સોમ નામે પુત્ર થયો. તે પાંચ વર્ષનો થતાં તેની મા સર્પદંશથી મૃત્યુ પામી. તેની પાડોશમાં એક નાસ્તિક દેવ પૂજક રહેતો હતા, તેના પુત્રોની સાથે સોમ પણ દેવાલયમાં જતો. દેવદ્રવ્ય ખાતો. અને પૂજા કરતા બાકી રહેલા ચંદન વડે શરીરે લેપ કરતો તથા કંઠ સુધી વસ્ત્ર ઢાંકીને ચારે તરફ અટન કરતો હતો. એક દિવસ તે યુવાવથા પામેલો સોમ
