________________
૪૪
શ્રી રમણ મહર્ષિ ભીતરથી ઝરણાની પેઠે કૃપા ઊછળતી-કૂદતી ફૂટી નીકળશે. .
૪૭. જ્યારે ભક્ત અમુક ભૂમિકાએ પહોંચે છે અને જ્ઞાનપ્રાપ્તિનો અધિકારી થાય છે ત્યારે જે ઈશ્વરને તે ભજતો હોય તે ઈશ્વર ગુરુરૂપે આવીને એને દોરે છે. ગુરુ એને એટલું જ કહેવા આવે છે કે, “ઈશ્વર તારા પોતામાં રહેલ છે, ડૂબકી લગાવ અને અનુભૂતિ પામ.' ઈશ્વર, ગુરુ અને આત્મા એક જ છે.
૪૮. ભગવદ્દગીતા કહે છે કે શાણા માણસો ઈન્દ્રિયવિષયો કરતાં ઇન્દ્રિયોનો વધુ વિચાર કરે છે. અને ઇન્દ્રિયાવયવોનાં કાયો તરફ અનાસક્ત રહે છે. હું આગળ વધીને કહીશ કે જ્ઞાની તો એ પણ વિચાર કરતો નથી. એ પોતે આત્મસ્વરૂપ છે. અને પોતાથી બીજું કશું જોતો નથી. ગીતાએ કહેલું ઉપરનું વાક્ય તો અભ્યાસી સાધક માટે છે.
૪૯, અંધારામાં રહેલી વસ્તુ જોવા માટે આંખ અને દીવાનો પ્રકાશ બંનેની જરૂર છે. કેવળ પ્રકાશ જોવા માટે એકલી આંખ જ પૂરતી છે. પણ સૂર્યને જોવા માટે અન્ય પ્રકાશની અપેક્ષા નથી. પોતાને પિછાનવા માટે આપણી બુદ્ધિ નકામી છે. બાહ્ય વિષયોવાળી સૃષ્ટિને નિહાળવા માટે એની સાથોસાથ ઉત્પન્ન થતા મન અને પ્રતિબિંબિત પ્રકાશ – ચિદાભાસ – ની જરૂર છે. પણ આત્માની ઓળખ - પોતાની પિછાણ - માટે મન અંતર્મુખ કરવું પડશે કારણ કે, ત્યાં પ્રતિબિંબિત પ્રકાશ - ચિદાભાસની જરૂર નથી.
૫૦. “હું” એ “હું ભ્રમ'ને ખંખેરી નાખે છે અને છતાં “હું” રહે છે ! આ વિધાન તમને વિરોધી લાગશે, પણ જ્ઞાની માટે એવું નથી. ભક્તનો દાખલો લો. એનો “હું” પોતાને ઈશ્વરમાં સમાવી
