________________
શ્રી રમણ મહર્ષિ ત્યાં તેમની સમાધિ પર શિવલિંગ સ્થાપીને એને માતૃલિગેશ્વરનું નામ અપાયું. પછીના ગાળામાં સ્વામી શ્રી નિરંજનાનંદે ગાઢ માતૃસ્નેહને લીધે ત્યાં મંદિર બંધાવ્યું. આજે એની વ્યવસ્થિત પૂજા થાય છે. જેમણે શ્રી રમણ જેવા સ્વયં ભગવાનને અવનિ પર રહેવા માટે શરીરમંદિર આપ્યું હતું તેમને માટે આવું મંદિર બંધાવવું સમુચિત જ છે !
સપ્તમ બિંદુ
સ્કંદાશ્રમવાસી ભગવાન રમણ અવારનવાર માતૃસમાધિની મુલાકાતે આવતા રહેતા. એક નાનકડી છાપરીથી રચેલ - રક્ષાયેલ એ માતૃસમાધિએ દૈવેચ્છાથી એનું રૂપ બદલ્યું, અને સને ૧૯૨૨ના ડિસેમ્બર માસથી - જ્યારે ભગવાન શ્રી રમણે
ત્યાં કાયમી વસવાટ કર્યો ત્યારથી - એ રૂપાંતર શરૂ થયું ત્યાં રમણદર્શનાર્થી અને ઉપદેશાર્થી ભક્તોની ભારે ભીડ જામવા માંડી. કેટલાકે તેમનો સતત સંપર્ક સાધવા ત્યાં જ કાયમી સ્થાન જમાવ્યું. પરિણામે અનેક સુંદર મકાનો ચણાયાં અને તેમની ઉપસ્થિતિમાં જ એ સ્થાન અત્યારના રમણાશ્રમના અભિનવ રૂપમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું.
આપણા દેશના સૌથી ગરીબ જનને જરૂરી હોય તે કરતાં પણ ઓછો પોશાક - કેવળ એક કૌપીન જ ભગવાન શ્રી રમણે આજીવન ધારણ કર્યું હતું. સૌ સાથે ભેદભાવ વગર બેસીને સૌને મળતો ખોરાક તેઓ લેતા અને તે પણ સૌના કરતાં ઓછો ! આવું સમાનતાના આદર્શસમું તેમનું દૈનંદિન જીવન હતું !
