________________
દુનિયાના સર્વ ધર્મો એક છે દેતી રહી છે. ઉપરના છયે ગ્રંથમાં નાવેદ સૌથી જૂને ગ્રંથ છે; અને કુરાન છેવટને છે. તે પણ કુરાનના “અનૂર અધ્યાયમાં પરમાત્માની લીલા તથા સ્તુતિને વાંચતાંવેંત અશ્વેદની કેટલીક ત્રચાઓ કે જેમાં ઈશ્વરની સ્તુતિ ગવાઈ છે, તેનું સ્મરણ થાય છે. કુરાનમાં ઈશ્વરનું સૌથી મોટું નામ “અલ્લાહ” છે. શ્વેદમાં ઈશ્વરનાં નામોમાંનું એક નામ
ઈલા” છે જે સંસ્કૃતમાં “ઈલ” ધાતુ ઉપરથી નીકળે છે અને જેનો અર્થ થાય છે ભજવું કે પૂજવું. ટ્વેદનું એક આખું સૂક્ત ઈલા નામે છે. આજથી ઓછામાં ઓછાં છ હજાર વર્ષ પહેલાંની સુમેરી સંસ્કૃતિ અને ત્યાંની બેલી ઈશ્વરને “ઈલ”નામે ઓળખતી. આ ઉપરથી જ પુરાણું “બાબિલ” (બાબ+ ઈલ =અલ્લાનું દ્વાર) નગરનું નામ પડ્યું છે. યહૂદીઓની તૌરાતમાં તથા પારસીઓના ઝન્દ અવસ્તામાં આ નામ ઠેર ઠેર નજરે ચડે છે. જ્યારે હજરત ઈસાને શૂળી પર ચડાવવામાં આવ્યા ત્યારે તેમના મુખમાંથી ઈલેહી! ઈલેહીં!” (હે મારા ઈશ્વર! હે મારા ઈશ્વર !) શબ્દો નિકળ્યા કહેવાય છે. “તરજુમાનુલ કુરાન” નામના પિતાના ગ્રંથમાં મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદે બતાવ્યું છે કે કલદાની, સુરિયાની અને બીજી પ્રાચીન ભાષાઓમાં ઈશ્વરનાં નામો આને મળતાં મળી આવે છે. જેવા કે કલદાનીમાં ઇલાહિયા”, ઈબરાનીમાં “ઈલેહ” વગેરે. એક વાત સ્પષ્ટ છે કે અલ્લાહ નામ કોઈ ને કોઈ રૂપે શ્વેદના સમયથી ઘણા દેશમાં તથા ઘણી ભાષાઓમાં ચાલ્યું આવે છે. એવી જ રીતે કુરાનને “૨મ્બ” સાર્વેદને આખી
