________________
અધું રાજ્ય પણ આપી દઉં. જીવથી વધુ વહાલું શું છે!”
સંતે રાજાના અંતરમાં સેંસરી ઊતરી જાય એવી ગંભીર વાણીમાં કહ્યું : “અરે, ભલા રાજા! ત્યારે પાણીના એક પવાલાના બદલામાં જે રાજ્ય આપી દેવું પડે, એવા સામાન્ય રાજ્યને મેળવવા ને સાચવવા માટે તેં તારા અમૂલ્ય જીવનને ધૂળ કર્યું ! અને એને અફસેસ કરવાને બદલે ઊલટો ગર્વ કરે છે !”
આ સચોટ દલીલથી રાજાની ઊંઘ ઊડી ગઈ! મનમાં જાગૃતિ આવતાં રાજાની આંખમાં નમ્રતાનાં નીર આવ્યા. એનું માથું નમ્રતાથી સંતચરણમાં ઢળ્યું, અને આમ્રના વૃક્ષ પર બેઠેલી કોયલ જાણે ટહૂકી રહીઃ - “આત્મજાગૃતિને જય હો !”
‘વિનિમય
એક ધૂર્ત, ઘીના ઘડામાં ઉપર ઘી અને નીચે પાણી ભરી, કો'કને ફસાવા જઈ રહ્યો હતે.
બીજો ધૂત પિત્તળના કડા પર સેનાને જરા ઢેળ ચડાવી વેચવા જઈ રહ્યો હતો. , ' માર્ગમાં બંને સામસામા મળ્યા. પહેલાએ કહ્યું ઘી લેવું છે?”
હા, પણ તારે આ સોનાનું કડું લેવું છે!' ધૂતે પૂછયું. ' ચાલે આપણે વિનિમય કરીએ. તમે આ ઘડે લઈ જાઓ. હું કહું લઈ જાઉં.'
" . એક સમયે મેં છેતર્યો. બીજે સમજે મેં બનાવ્યા
જગતમાં પણ આમ જ આપ-લે ચાલે છે ને?
