________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
સંન્યાસ કઈ વયે?
લોકો મને પ્રશ્ન કરે કે તમે યુવાનોને આત્માર્પિત દીક્ષા અર્થાત્ સંન્યાસની પૂર્વતૈયારી, સર્વસંગપરિત્યાગનો નિર્ણય આપો છો પણ એવું નથી લાગતું કે આ દીક્ષા વૃદ્ધાવસ્થામાં આપવી જોઈએ? હું તેમને કહું કે સંન્યાસ જો સાચો હોય તો પછી તેને વૃદ્ધાવસ્થા સુધી શું કામ ટાળવો જોઈએ? શું અશક્ત થવાની રાહ જોવી છે? કંઈ કરવાની શક્તિ ન હોય, મૃત્યુની ઘડીઓ ગણાતી હોય, બીજાની મદદ લેવી પડે એવી સ્થિતિ હોય ત્યારે સંન્યાસ લેવો છે? વળી, વૃદ્ધ પણ પોતાને ક્યાં વૃદ્ધ માને છે? અને આવું જો બને તો તો સંન્યાસ ટળતો જ જશે. વળી, વૃદ્ધાવસ્થામાં શરીર જ થાકેલું હોય છે, મન ક્યાં થાકેલું હોય છે? શરીર વૃદ્ધ બને છે પણ વાસના તો જુવાન જ હોય છે. શરીર અશક્ત બને છે, મન નહીં. મન તો હજી બહારનો સ્વાદ લેવા માટે ઉત્સુક જ રહે છે.
સંન્યાસનો શરીરની વય સાથે સંબંધ નથી, અંતરના જાગરણ સાથે સંબંધ છે. જે કોઈ પણ વયમાં જીવ જાગૃત થયો, સંસાર તરફ પીઠ કરવા તૈયાર થયો, અંતર તરફ મુખ કરવા કટિબદ્ધ થયો એ સમય, એ વય સંન્યાસ માટે યોગ્ય છે પછી ભલે તે બાળક હોય, યુવાન હોય કે વૃદ્ધ હોય. જે સાચું છે તે સદા સાચું છે. હમણાં ખોટું અને વૃદ્ધાવસ્થામાં સાચું એમ કેવી રીતે બને? જે સાહસિક જીવ સ્વપ્નમાંથી જાગ્યો, સત્ય તરફ વળ્યો તે જીવ પરમને પામે છે. કોઈ. આવું સાહસ બાળ અવસ્થામાં તો કોઈ યુવા અવસ્થામાં તો કોઈ વૃદ્ધ અવસ્થામાં દેખાડે છે. અને કોઈ તો વળી આખા
૧૮૦
