________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
અત્યંત સંક્ષેપમાં, છતાં સચોટ અને રોચક રીતે આ ગ્રંથમાં આત્મતત્ત્વની મીમાંસા કરી છે, જે તેમના ગહન શાસ્ત્રઅભ્યાસની, ઉન્નત આત્મદશાની અને ઉત્તમ કવિત્વશક્તિની પ્રતીતિ કરાવે છે.
શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાંસ્ત્રમાં પરમકૃપાળુદેવે આત્માર્થી જીવ જ્યાં મૂંઝાઈ જાય એવા ઘણા ઘણા પ્રશ્નોના સચોટ જવાબ આપ્યા છે, જે દરેકને નિરુત્તર જ નહીં પણ નિઃશંક બનાવી દે એવા સચોટ છે. આ કૃતિની ખૂબી એ છે કે શબ્દોનો સંક્ષેપ છતાં પરમકૃપાળુદેવ તે વિષયના ભાવોને પૂર્ણપણે આવરી લે છે. કેટલી ઓછી પંક્તિઓમાં તેમણે ’અધ્યાત્મમાર્ગનો સાર આપી દીધો છે!
સાધકને ઉત્તમ માર્ગ બતાવતા આ ગ્રંથનું અર્થગૌરવ અતિ અસરકારક છે. ભાષાપ્રવાહ હૃદય ઉપર સંચોટ અસર કરે છે. એક વાર વાંચ્યા પછી ન ભુલાય એવો આ ગ્રંથ અર્થથી ભરપૂર અને સચોટ છે. તેની પંક્તિઓ એવી હૃદયસ્પર્શી છે કે વારંવાર વાંચવાની ઇચ્છા થાય. વારંવાર રટણ કરવા છતાં કંટાળો ન આવતાં અંતર્મુખ બનાવે એવું દૈવત તેમાં રહેલું છે. આવી રચના કોઈ સાધારણ લેખકથી નીપજી શકે નહીં. સ્વાનુભવ વિના આવું કાવ્ય સર્જી શકાય નહીં એમ સૌ કોઈને આ કાવ્ય વાંચતાં અવશ્ય પ્રતીત થાય છે.
(૪) રોચક અને રમણીય નિરૂપણ
તત્ત્વજ્ઞાનનો વિષય સામાન્ય રીતે શુષ્ક અને નીરસ હોવા
૧૨૬
