________________
૨૨૦
દેખાય છે તે દૃષ્ટા ની જોયાં કરવું ધ્યાન કરવું તે અનેક પ્રકારના ધ્યાનના ભેદામાં મહત્વના ઊચા ભેદ છે. કારણ કે પરમાત્મ તત્વ પૂર્ણ જ્ઞાતા અને દૃષ્ટા છે. માટે સાધકે પણ કર્તા-ભોકતા મટીને એટલે કે ઈચ્છા અને વિચારને છેડીને દૃશ્યથી જુદાં પડવા માટે દૃશ્યને જોતાં શીખવુ· જોઈએ. પરંતુ ઈચ્છા અને વિચારથી દૃશ્ય સાથે ભળવું ન જોઈએ.આ રીતે આજ્ઞાચક્રમાં માનસિક ત્રાટક કરી ધ્યાન કરવાનું શરૂ કરીશુ એટલે પહેલાં કાળુ ધમ દેખાશે ને એ પ્રમાણે સતત દર્શન કરવાથી તે કૃષ્ણવણ્ માં તૂટફૂટ થશે અને ક્રમિક વિકાસપ્રમાણે નીલવર્ણ જેવું દેખાશે. આગળ તે દર્શનને દૃઢ કરતાં કરતાં વર્ષાંતર થયાં જ કરશે અને પરિણામે પરમ ઉજ્જવલ પરમ તેજસ્વી શ્વેત વર્ણ દેખાશે. આવા આ સાધનાન પ્રત્યેાગ છે, હવે કયા સાધકે પૂર્વ ભવમાં કેવી સાધના કરી હાય અને કયાં સુધી પહોંચ્યા હેય તે કહેવું અશકય છે. તેથી તેનું સાધના જ્યાં અઘૂરી રહી હોય ત્યાંથી શરૂ થાય એટલે ગમે તે વણ દેખાય. વળી સાધનામાં જો ચઢ—ઊતર થાય તે તે પ્રમાણે પણ વર્ષાંતર થાય પરંતુ આ વદનના સાર એ છે કે સાધકે એ નિર્ણય કરવા કે જ્યારે જે વધુ દેખાય ત્યારે તે પર'તુ અજપાજાપરૂપે ધ્યાન થઈ રહ્યુ છે. એ રીતે સતત અભ્યાસ કરી સાધકે આગળ વધવુ અને અનુભવે કરવે આ હકીકતની વાત કરવાથી કાંઈ ન વળે પણ પ્રયાગ કરવાથી મળે,
4
અહી પ્રશ્ન એ ઉદભવે કે સિદ્ધ પરમાત્મા અશરીરી હેવાથી
પોંચપરમેષ્ઠિનાવ માં, તેમના બીજી અપેક્ષાએ
જે ૩૧ ગુણા વળ્યા છે એમાં અવર્ણ; અગધ, અરસ આદિ ગુણા રહેલ છે, તા સિદ્ધ ભગવંતમાં લાલ વર્ણ કેમ