________________
૧૩૫
કમની ઉત્તર પ્રવૃતિઓ ૬પ (અથવા ૭૫) ડિપ્રકૃતિના વિભાગે
પ્રત્યેક પ્રકૃતિના અલગ અલગ સ્વરૂપ ૧૦ ત્રસદશક
સ્થાવરદશક
- ૯૩ (અથવા ૧૦૩) નામકર્મની કુલ પ્રકૃતિએ
આ રીતે નામ કર્મની ૯૩ અથવા ૧૦૩ પ્રકૃતિ થાય છે. તેની વિગત સાથે પરિચય થશે એટલે આ વાત પૃથક્કરણપૂર્વક
ખ્યાલમાં આવી જશે અને ત્યારે આ નામકર્મ કેવું અને કેવા પ્રકારનું અપ્તરંગી ચિતરામણ કરે છે તે સમજાશે. પ્રાણીનું દરેક બાબતમાં અલગ અલગ વ્યક્તિત્વ કેવું થાય છે તેને ખ્યાલ આ નામકર્મમાં આવશે. તેના દાખલાઓ આપી મૂળ બાબત સ્પષ્ટ કરવાને પ્રયત્ન પણ કરવામાં આવશે. પ્રથમ ૧૪ પિંડ પ્રકૃતિને પરિચય કરીએ. નામકર્મ પર્યાયને અનુલક્ષે છે, એ આ વખત તેની વિચારણામાં ધ્યાનમાં રાખવું. નામકર્મની ચૌદ પિડપ્રકૃતિ અને તેમના અવાંતર ભેદ
પિંડપ્રકૃતિ ૧૪ છે–૧. ગતિનામ, ૨. જાતિનામ, ૩. શરીરનામ, ૪. અંગોપાંગનામ, પ. બંધનનામ, ૬. સંઘાતનનામ, ૭. સંહનનનામ, ૮. સંસ્થાનનામ, ૯. વર્ણનામ, ૧૦. ગંધનામ, ૧૧.
રસનામ, ૧૨. સ્પર્શનામ, ૧૩. આનુપૂવીનામ, અને ૧૪. - વિહાગતિનામ.
- આ ૧૪ પિડપ્રકૃતિને પ્રથમ ઓળખીએ અને તેના અવાતરભેદે વિચારી જઈએ એટલે એને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવશે.
૧. ગતિનામ--એના ચાર અવાંતર વિભાગ છે. સંસારમાં ભમતાં પ્રાણી ચાર ગતિમાં જાય છે. એ ચારમાં આખા સંસારને સમાવેશ થઈ જાય છે. જેના ઉદયથી પ્રાણીને દેવ તરીકે ઓળખીએ તે દેવગતિનામ, જેના ઉદયથી પ્રાણીને મનુષ્ય તરીકે ઓળખીએ
