________________
કમની ઉત્તર પ્રવૃતિઓ
૧૦૧ અનુલક્ષી જીવેની વિચારણા એ તેરમી સંજ્ઞીમાર્ગણા. ચૌદમી આહારકમાર્ગણામાં આહાર કરનાર અને આહાર ન કરનાર(અનાહારક) જીના બે પ્રકાર પડે છે. આ ચૌદમી અને છેલ્લી સંસારી જીના વગીકરણની પદ્ધતિ છે. માર્ગણ એટલે વિચારણા
આ રીતે પ્રથમની ગતિમાર્ગણના જ વિભાગ, બીજી ઇન્દ્રિયમાર્ગણના ૫ વિભાગ, ત્રીજી કાયમાર્ગણાના ૬ વિભાગ, જેથી
ગમાર્ગણાના ૩ વિભાગ, પાંચમી વેદમાર્ગણાના ૩ વિભાગ, છઠ્ઠી કષાયમાર્ગણાના ૪ વિભાગ, સાતમી જ્ઞાનમાર્ગણાના ૮ વિભાગ, આઠમી સંયમમાર્ગણના ૭ વિભાગ, નવમી દર્શનમાર્ગણના ૪ વિભાગ, દશમી લેશ્યામાર્ગણાના ૬ વિભાગ, અગિયારમી ભવ્ય માર્ગણાના ૨ વિભાગ, બારમી સમ્યકત્વમાગણના ૬ વિભાગ, તેરમી સંજ્ઞીમાર્ગણાના ૨ વિભાગ અને ચૌદમી આહારકમાર્ગણના ૨ વિભાગ મળી કુલ દર વિભાગ થાય છે. આ માર્ગણાના વિભાગે ખૂબ ઉપયોગી છે.
માગણના વિભાગો પૈકી એક વિભાગનું જ્ઞાન થાય તે સંઘાતશ્રત સાતમું. દાખલા તરીકે ગતિ પૈકી દેવગતિનું જ્ઞાન કે સંયમને અંગે દેશવિરતિ પ્રાણીનું જ્ઞાન. અને એવા એકથી વધારે પેટાવિભાગનું જ્ઞાન થાય તેને સંઘાતસમાસથુત કહેવામાં આવે છે.'
" (૯–૧૦) પ્રતિપત્તિકૃત અને પ્રતિપત્તિસમાસકૃત–ઉપર માર્ગણના ચૌદ પ્રકાર બતાવ્યા તે પૈકી એક માર્ગણામાં વર્તતા ઇવેનું જ્ઞાન તે પ્રતિપત્તિકૃત અને એકથી વધારે માર્ગણામાં વર્તતા જીવનું જ્ઞાન તે પ્રતિપત્તિસમાસકૃત થાય. સંઘાતકૃતમાં માર્ગણાના પેટભેદોને વિચાર થાય જ્યારે પ્રતિપત્તિકૃતમાં ચૌદ પૈકી આખી એક માર્ગણાનું જ્ઞાન થાય. બાસઠ પિકી એકથી વધારે પેટાવિભાગોનું જ્ઞાન તે સંઘાતસમાસકૃત, અને ચૌદ પૈકી એકથી વધારે માર્ગણામાં વર્તતા જીવેનું જ્ઞાન તે પ્રતિપત્તિસમાસકૃત. ' (૧૧-૧૨) અનુગકૃત અને અનુગસમાસકૃત–એક પદનું નિરૂપણ કરવું તે અનુગ. દા. ત. કોઈ પણ એક
