________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૨૬૫
ગાથા-૨૧૨-૨૧૩
नाणाहिओ वरतरो, हीणो वि हु पवयणं पभावंतो । ण य दुक्करं करंतो, सुट्ट वि अप्पागमो पुरिसो ॥ २१२॥ ज्ञानाधिको वरतरो हीनोऽपि खलु प्रवचनं प्रभावयन् । न च कुर्वन्दुष्करं सुष्ठ्वप्यल्पागमः पुरुषः ॥ २१२ ॥
'नाणाहिओ' गाहा, ज्ञानाधिको वरतरमाविष्टलिङ्गत्वात् प्रधानतरः हीनोऽपि चारित्रापेक्षया, हुरलङ्कारे, प्रवचनं सर्वज्ञागमं प्रभावनयन् वादव्याख्यानादिभिरुद्भावयन्, न च नैव दुष्करं मासक्षपणादि सुष्ठ्वपि कुर्वनल्पागमः તોકૃત: પુરુષો વતનિતિ ૪રર . (ઉપદેશમાલા)
ચારિત્રપાલનમાં શિથિલ પણ જે જ્ઞાનાધિક હોય અને એથી વાદવ્યાખ્યાન વગેરેથી સર્વજ્ઞાગમરૂપ પ્રવચનનું ગૌરવ કરતો હોય તે શ્રેષ્ઠ છે. પણ માસક્ષમણ વગેરે દુષ્કર અનુષ્ઠાનો ઘણા કરતો હોય તો પણ અલ્પશ્રુતવાળો પુરુષ શ્રેષ્ઠ નથી. ' વિશેષાર્થ - વિનિફાર્ એટલે સાધુવેશથી યુક્ત હોવાથી. આમ કહીને ટીકાકારે સાધુવેશનું પણ મહત્ત્વ છે એમ જણાવ્યું છે. સામાન્યથી એમ કહી શકાય કે સાધુવેશથી યુક્ત જ્ઞાનાધિક જેટલી શાસનપ્રભાવના કરી શકે તેટલી શાસનપ્રભાવના સાધુવેશથી રહિત જ્ઞાનાધિક ન કરી શકે. (૨૧૨) हीणस्स विसुद्धपरू-वगस्स नाणाहिअस्स कायव्वा । इय वयणाओ तस्स वि, सेवा उचिया सुसाहूणं ॥ २१३॥ हीनस्यापि शुद्धप्ररूपकस्य ज्ञानाधिकस्य कर्तव्या ॥ इति वचनात्तस्यापि, सेवोचिता सुसाधूनाम् ॥ २१३ ॥
- “ચારિત્રમાં શિથિલ પણ શુદ્ધકરૂપક જ્ઞાનાધિકની સેવા કરવી” એવા વચનથી સંવિગ્નપાક્ષિકની પણ સેવા કરવી એ સુસાધુઓ માટે ઉચિત છે.
વિશેષાર્થ - ઉપદેશમાળામાં ૩૪૮મી ગાથા આ પ્રમાણે છે
