________________
૨૦૪ સાથે આકાશની સાથે ઘટની જેમ તથા લીસી મણિની ભીંત ઉપર પડેલા સુકા અને જાડા ચૂર્ણની જેમ સ્પર્શ માત્ર કરે છે. આ બે વિશેષણથી તે કર્મ નિધત્ત અને નિકાચિત અવસ્થાને નહીં પામેલું એમ જાણવું. તે કર્મ પહેલે સમયે ઉદયને પામ્યું એવું, બીજે સમયે તેના ફળરૂપ સુખને અનુભવવા વડે વેડ્યું એવું અને ત્રીજે સમયે ક્ષયને પામ્યું એવું સમજવું. એટલે ચોથા સમય આદિ આગામી કાળમાં તે કર્મથી રહિતપણું થાય છે. ૭૧-૭૩.
તેવો જીવ આયુષ્યને અંતે શૈલેશીકરણને પામીને–કરીને કમરહિત થાય છે, તેથી શૈલીશી અને અકસ્મતા એ બે દ્વારને અર્થથી કહે છે
अहाउअं पालइत्ता अंतोमुहुत्तद्धावसेसाउए जोगनिरोहं करेमाणो सुहुमकिरिअं अप्पडिवाइ सुक्कज्झाणं ज्झिआयमाणे तप्पढमयाए मणजोगं निरंभइ, निरंभइत्ता वयजोगं निरंभइ, निरंभइत्ता कायजोगं निरंभइ, निरंभइत्ता आणापाणनिरोहं करेइ, करित्ता ईसिं पंचहस्सक्खरुच्चारधाए अ णं अणगारे समुच्छिन्नकिरिअं अनिअट्टि सुक्कज्झाणं ज्झिआयमाणो वेअणिज्जं आऊयं नामं गुत्तं च एए चत्तारि वि कम्मसे जुगवं खवेइ ॥७२॥७४॥ तओ ओरालि अकम्माइं च सव्वाहिं विप्पजहणाहिं विप्पजहित्ता उज्जुसेढीपत्ते अफुसमाणगई उट्ठे एगसमएणं अविग्गहेणं तत्थ गंता सागारोवउत्ते सिज्झइ जाव अंतं करेइ ॥७३॥५॥
અર્થ : ત્યારપછી–કેવળી થયા પછી અંતર્મુહૂર્તથી આરંભીને દેશોનપૂર્વકોટિ પર્વત જેટલું બાકી આયુષ્ય પાળીને અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્ય શેષ રહે ત્યારે યોગનિરોધને કરનાર જીવ સૂક્ષ્મક્રિઅપ્રતિપાતિ નામના શુક્લધ્યાનના ત્રીજા ભેદને ધ્યાવે. તેનું ધ્યાન કરતો તે પ્રથમપણાથી એટલે પ્રથમ મનોયોગને એટલે દ્રવ્યમનની નજીકથી ઉત્પન્ન થયેલા જીવવ્યાપારને રૂંધે, તેને રૂંધીને વચનયોગને એટલે દ્રવ્યભાષાના નજીક ઉત્પન્ન થયેલા જીવવ્યાપારને રુંધે, તેને રુંધીને કાયયોગને રુંધ, તેને રુંધીને ઉદ્ઘાસનિશ્વાસના નિરોધને કરે–ઉપલક્ષણથી સર્વ કાયયોગનો નિરોધ કરે. આ રીતે
