Book Title: Tattvartha Sutra Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 856
________________ ५९८ ___. खास पादपोपशमनं द्विविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा-पाघातिमंच, निर्व्याघातिम च, निरमार अपनिकम, तदेनत् पादपोपगमनम् इति ।।८॥ “ मूलम्-भत्तपच्चक्खाणे दुबिहे, वाघाइसे-निवाघाइमेय, नियमा सप्पडिकम्ले ।९।। . छाया-भक्तमत्याख्यान द्विविधम् व्याघातिम-निर्याघातिमं च नियमाद समतिकम ९॥ तत्त्वार्थदीपिका-पूर्व तावत्-पादपोएगमन व्याघातिम-नियावातिमभेदेन द्विविधमपि-प्रतिपादितम्-सम्प्रति द्वितीयं भक्तमत्याख्यान नाम तपः प्रतिपादयितुमाह-'मत्त पच्चक्खाणे' इत्यादि । भक्तप्रत्याख्यान नाम पूर्वोक्तस्वरूपं तपो द्विविध-व्याघातिम-निर्याघातिम-चति, स्त्र- व्याघातो विघ्न स्तेन सहितं व्याघातिम विनयुक्त मुच्यते । निनाघातिम निरहितश्वाच्यते, तथा चविघ्नसहितं भक्तमत्याख्यान व्याघातिम व्यपदिश्यते विनरहितञ्च मक्तमत्या__उत्तर-पादपोपशमन दो प्रकार का कहा गया है-व्याघातिम और नियाघातिन । यह दोनों ही प्रकार के पादोपगमन नियम से प्रति कर्मरहित ही होते हैं ।।८॥ 'भत्तपच्चक्खाणे दुविहे' इत्या० सूत्रार्थ-भक्तप्रत्याख्यान दो प्रकार को है-व्याघातिम और नियां घातिम । यह दोनों नियमतः सप्रतिकर्म होते हैं ॥९॥ तस्वार्थदीपिका--इससे पहले व्याघातिम और अव्याघातिम के भेद से दो प्रकार के पादपोपगमन तप का निरूपण किया गया अब - भक्तप्रत्याख्यान नामक दूसरे यावत्कथिक तप का निरूपण करते। पूर्वोक्त भक्तप्रत्याख्यान तप दो प्रकार का है-व्याघातिम और ઉત્તર-પાપા પગમન બે પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે–વ્યાઘાતિમ અને નિર્બોઘાતિમાં આ બંને જ પ્રકારના પાપ ગમન નિયમથી પ્રતિકર્મ રહિત જ હોય છે જે ૮ છે 'भत्तपश्चक्खाणे दुविहे' त्या ! સત્રાર્થ––ભકતપ્રત્યાખ્યાન બે પ્રકારના છે–વ્યાઘાતિમ અને નિર્વાઘાતિમ. આ બે ને નિયમિત પ્રતિકર્મ હોય છે ! ૯ છે તસ્વાર્થદીપિકા--આની અગાઉ વ્યાઘાતિમ અને અધ્યાઘાતિના ભેદ થી બે પ્રકારના પાદપપગમન તપનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું, હવે ભકતપ્રત્યાખ્યાન નામક બીજા યાવત્રુથિક તપનું નિરૂપણ કરીએ છીએ પૂર્વોકત ભકતપ્રત્યાખ્યાન તપના બે પ્રકારના છે–વ્યાઘાતિમ અને નિર્યાવાતિમ વ્યાઘાતને અર્થ છે વિઘ, જે એથી યુક્ત હોય તે ગ્યાઘાતિમ અર્થાત

Loading...

Page Navigation
1 ... 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895