________________
---
-
-
--
-
-
--
-
--
-
--
-
--
-
-
ગુણધર્મો રહેલા છે, તેને તે તે દૃષ્ટિએ સમજવા તેનું નામ સાપેક્ષવાદ.
યજમાન સ્ત્રી મહાબુદ્ધિશાળી હતી. તે આનો સાર પામી ગઈ. જૈનદર્શનનો સ્યાદ્વાદસિદ્ધાંત આ જ સાર કહે છે. ("કલ્યાણ" માસિક, ઓકટોબર, ૧૯૫૯, ૫૯૯માં પૃષ્ઠમાંથી)
ઉક્ત બન્ને ઉદાહરણો સમાન છે. પ્રોમૈકસવોને અને સપ્રસિદ્ધ વૈજ્ઞાનિક આઈન્સ્ટાઈન બન્ને વસ્તુમાં રહેલા અનેક ધર્મોને સાપેક્ષ દૃષ્ટિથી જોનારા સમજનારા અને તેને પ્રચાર કરનારા હતા.
આજ વાતનું સમર્થન કરનાર એક અન્ય પણ ઉદાહરણ આ પ્રમાણે છે
. ૧૨-૧૧-૬૩] प्रो० अलबर्ट आइस्टीन से उसकी पत्नीने कहा- “मैं सापेक्षवाद कैसा है कैसे बताऊँ ?" | आइस्टीनने एक दृष्टांत में जवाब दिया - "जब एक मनुष्य एक सुन्दर लडकी से बात करता है तो उसे एक घण्टा एक मिनिट जैसा लगता है। उसे ही एक गर्म चूल्हे पर बैठने दो तो उसे एक मिनिट एक घण्टे के बराबर लगने लगेगी - यहीं सापेक्षवाद है।"
(૨૦) પં. રામમિશ્રજી આચાર્ય સ્યાદ્વાદના સંબંધમાં જણાવે છે કે -
સ્યાદાદ એ જૈનધર્મનો અભેદ્યદુર્ગ છે એ દુર્ગમાં વાદી અને પ્રતિવાદીઓના માયામય ગોળાઓનો પ્રવેશ થતો નથી વેદાંત આદિ અન્ય દર્શન શાસ્ત્રોની પૂર્વે પણ જૈનધર્મ અસ્તિત્વમાં હતો. એ વાતમાં મને રતિભર પણ સંદેહ નથી.
