________________
૪૬
-
પૂજ્ય શ્રીમોટા આપવાનું એ તો એક ઉત્તમ સાધન છે. પ્રાર્થનાના એકધારા ભાવભીના અભ્યાસથી કમોંમાં દોષો ઓછામાં ઓછા થતા હોય છે, તેથી જીવનમાં વિચારોની પ્રેરણા પણ સાંપડે છે.
કોઈની સેવા કરવી, સદ્વર્તાવ કરવો, સત્કમ કરવાં, સદાચારી ને પરોપકારી રહેવું ને થવું એ બધી પ્રાર્થનાની એક પ્રકારની રીત છે, પરંતુ આપણા માર્ગમાં સૌથી ઊંડી અસર કરે એવી પ્રાર્થના તો ઈશ્વરનું ધ્યાન, મનન-ચિંતવન છે. પ્રાર્થનાના અભ્યાસના મનાદિકરણોમાં શુદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. જીવનવિકાસમાં પ્રાર્થનાનું મહત્ત્વ અમાપ છે. પ્રાર્થનાની પણ આપણને ગરજ લાગી જવી જોઈએ, તે વિના તેમાં સાચો ઉઠાવ પ્રગટી શકતો નથી, પુરુષાર્થથી બનવા કાજે તો ઘણો કાળ લાગે, અને કોઈ વાર તે અશક્ય જેવું લાગે, તેમ છતાં પ્રાર્થનાના બળથી તેવું તેવું થઈ જતું ઘણાંએ અનુભવેલું છે.
પ્રાર્થના જેવું ચેતનવંતુ બળવાન બીજું કોઈ સાધન નથી. હૃદયમાં હૃદયના સાચા ભાવથી આર્તનાદે અને આદ્રભાવે જે જીવ એનો આશરો લે છે અને તેવી પ્રાર્થના કદી નિરાશ કરતી નથી, એવી છે પ્રાર્થનાની અંતરની શક્તિ. પરંતુ જીવની કેવી પરમ લાચારી છે કે એને પ્રાર્થનાનું શરણું લેવાનું કદી સૂઝતું નથી. કોઈ જીવ કરે છે તો કેવી લૂલી ભૂલી પ્રાણ વિનાની. જ્યારે કોઈ સાચી ગરજ જાગે, કંઈક ઊંડું દર્દ થાય, ઘણું ઘણું સાલવા માડ, ત્યારે જે પ્રાર્થના થાય છે, તેમાં પણ દર્દથી જે પ્રાર્થના થાય છે એટલે કે જે પ્રાર્થનાના ભાવમાં અંતરનું દર્દ વ્યક્ત થાય છે તેવી તે વેળાની પ્રાર્થનાનો ભાવ વળી કંઈ ઓર હોય છે. પ્રાર્થના તો સકળ કંઈ કામ કરતાં થઈ શકે. તે કેટલું સરળ, સહજ ને ઉત્તમ સાધન છે.
