Shobhan Stuti Vruttimala Part 01

Author(s): Rihtvardhanvijay
Publisher: Kusum Amrut Trust

Page 190

श्रीशीतलजिनस्तुतयः 159 अतमसा / रते रागो रतरागः 'तत्पुरुषः' / रतरागश्च मदश्च रतरागमदौ 'इतरेतरद्वन्द्वः' / रतरागमदयोररिः रतरागमदारिः 'तत्पुरुषः' / तेन रतराग० / इति काव्यार्थः / / 39 / / (2) सि० वृ०-जयतीति / जिनेन-सर्वज्ञेन प्रथितं-प्रख्यापितं मतं-श्रुतं अत्र-अस्मिन् जगति जयतिसर्वोत्कर्षेण वर्तत इत्यर्थः / 'जि जये' धातोः वर्तमाने कर्तरि परस्मैपदे प्रथमपुरुषैकवचनम् / अत्र 'जयति' इति क्रियापदम् / किं कर्तृ ? / मतम् / कथंभूतम् ? / प्रथितम् / केन ? / जिनेन / कुत्र ? | अत्र / कथंभूतेन जिनेन ? / 'असारतरागमदारिणा' अतिशयेन असारः असारतरः-अतिकुत्सितो य आगमः चार्वाकशाक्यादिप्रवचनमित्यर्थः, तं दारयति अर्थात् हेतुयुक्त्यादिभिः निराकरोतीत्येवंशीलः असारतरागमदारी, तेन असारतरागमदारिणा / असारतरश्चासौ आगमश्चेति 'कर्मधारयः' / पुनः कथंभूतेन ? / 'अतमसा' नास्ति तमः-पापं अज्ञानं वा स अतमाः तेन / पुनः कथंभूतेन ? | रतरागमदारिणा' रतं-मैथुनं रागो-द्रव्यादावभिलाषः, यद्वा रते रागो रतरागः, मदो जात्याधुत्थोऽभिनिवेशः, रतं च रागश्च मदश्च रतरागमदाः ‘इतरेतरद्वन्द्वः” तेषां तयोर्वा अरिणा-वैरिणा, सर्वात्मना तदुच्छेदकत्वादितिभावः / केषाम् ? / 'मनीषिणां' मनीषा-प्रज्ञा विद्यते येषां ते मनीषिणः, तेषां मनीषिणाम् / मतं पुनः कथंभूतम् ? / 'कल्पितकल्पतरूपमं' कल्पिता समर्थिता कल्पतरुणाकल्पवृक्षण उपमा-साम्यं यस्य तत् कल्पितकल्पतरूपमम् / यदिवा कल्पितेषु-मनःसंकल्पितेषु वस्तुषु कल्पतरोरुपमा यस्य तत् तथेत्यर्थः / / 39 / / . (3) सौ० वृ०-जयतीति / मतं-प्रवचनं जयति इत्यन्वयः / 'जयति' इति क्रियापदम् / 'किं कर्तृ ? / 'मतम्' / 'जयति' सर्वातिशयेन वर्तते इत्यर्थः / किंविशिष्टं मतम् ? / 'प्रथितं' उक्तम् / केन ? / 'जिनेन' / केषाम् ? / 'मनीषिणाम्' प्राज्ञानां गणधराणाम् / पुनः किंवि० मतम् ? / कल्पिता-समर्थिता सर्वाभीष्टदानेन कल्पतरूणां-सुरतरूणां उपमा-उपमानं येन तत् ‘कल्पितकल्पतरूपमम्' / किंविशिष्टेन जिनेन ? / असारतरः-अतिशयेन निःसारः तादृशो य आगमः-मिथ्यादृक्प्रणीतकुशास्त्ररूपः तं प्रति दृणाति-विदारयति यः स तेन 'असारतरागमदारिणा' | पुनः किंवि० जिनेन ? | 'अतमसा' अज्ञानपापरहितेन / पुनः किंवि० जिनेन ? / रतं-सुरतं तस्य रागः-स्नेहः मदः-अहंकारः जात्यादिर्वा तयोः अरिःशत्रुरिव रतरागमदारिः तेन रतरागमदारिणा / कुत्र ? / अत्र' विश्वेऽस्मिन् / जिनेन कथितं मतं जयति / इति पदार्थः / / अथ समासः-कल्पतरूणां उपमा कल्पतरूपमा, कल्पिता कल्पतरूपमा यस्य तत् कल्पितकल्पतरूपमम् / अतिशयेन असारः असारतरः, असारतरश्वासौ आगमश्च असारतरागमः,