________________
सविसयपयरणं। अरहाः, दीव्यति शिवे इति देवः, दीव्यति विजिगीषतेऽष्ट कर्माणीति देवः । तथा, गृणाति धर्मशास्त्रार्थमिति गुरुः, सुष्ठु शोभनो गुरुः सुगुरुः, स च संविग्नो गीतार्थश्च । तथा, शुद्धो हिंसादिमलरहितो दुर्गतिपतज्जन्तुधरणाद् धर्मः । इह प्रथमा द्वितीया । च: समुच्चये । तथा, पञ्चानां परमेष्ठिनां नमस्कारः पञ्चनमस्कारः । धन्यानां पुण्यवताम्, कृतो ग्रन्थिभेदलक्षणोऽर्थो यैस्ते कृतार्थास्तेषां, हृदयेऽर्हदादयो निरन्तरं निवसन्ति ॥ १ ॥
ભાવાર્થઃ ઇન્દ્રાદિદેવો વડે કરાયેલી પૂજાને યોગ્ય હોય, જેને એકાન્ત વિદ્યમાન નથી, જે મોક્ષમાં રમણ કરે છે, જે આઠ કર્મોને જીતે છે તે અરિહંત દેવ તથા જે ધર્મશાસ્ત્રના અર્થને કહેતે સંવિગ્ન ગીતાર્થ ગુરુ, તથા હિંસાદિમલરહિત અને દુર્ગતિમાં પડતા જીવોનો ઉદ્ધાર કરનાર એવો શુદ્ધ ધર્મ તથા પંચ પરમેષ્ઠિને નમસ્કાર, આ તત્ત્વો પુણ્યશાળી અને ગ્રંથિભેદરૂપ પ્રયોજનને સિદ્ધ કરેલ કૃતાર્થ આત્માઓના હૃદયમાં નિરંતર વસે છે.
जइ न कुणसि तवचरणं न पढसि न गुणेसि देसि नो दाणं । ता इत्तियं न सकसि जं देवो एक्क अरहंतो ? ॥ २ ॥ [ यदि न करोषि तपश्चरणं न पठसि न गुणयसि ददासि नो दानम् ।
तदैतावन्न शक्नोषि यद् देव एकोऽर्हन् ? ॥ ] . थार्थ : (39q!) को तुं त५:२तो नथी, यारित्र मायरतो नथी, मातो नथी,
પરાવર્તન કરતો નથી, દાન દેતો નથી તો શું તું આટલું પણ કરી શકતો
नथी 'मेड सरित हे ४ भा। हेपछे.' ? यदीत्यभ्युपगमे, न कुरुषे तपः प्रधानं द्विभेदम्, चरणं चारित्रं तपश्चरणम्, तपसश्चरणं करणं वा, तस्य दुरनुष्ठेयत्वात् । तथा, न पठसि श्रुतं प्रकरणादि, आलस्यादिदोषात् । तथा, न गुणयसि निद्राविकथादिना पूर्वाधीतम् । न ददासि दानं देयवस्तु । 'ता' तदा, 'इत्तियं' इति एतावद् न शक्नोषि कर्तुम्, यद् देव एकोऽद्वितीयोऽर्हन्नेव ममाराध्य इति । उपलक्षणात् सुगुरुः सुधर्मश्च, श्रेणिकादेरिव ॥ २ ॥
ભાવાર્થઃ જો તું બે પ્રકારના (બાહ્ય-અત્યંતર) તપને અને ચારિત્રને દુઃખે કરીને પાળી શકાય તેમ હોવાથી (શક્તિના અભાવમાત્રથી) સેવતો નથી, તથા પ્રકરણાદિ શ્રુતને ભણતો નથી, નિદ્રાવિકથાદિ પ્રમાદ વડે પૂર્વે ભણેલાને પરાવૃત્ત કરતો નથી, દાન આપતો નથી તો એવો નિશ્ચય પણ તું કરી શકતો નથી? કે “એક અદ્વિતીય એવા અરિહંત દેવ જ મારા આરાધ્ય છે. ઉપલક્ષણથી સુગુરુ અને સુધર્મ આરાધ્ય છે. શ્રેણિકાદિની જેમ.
रे जीव ! भवदुहाई एक्कं चिय हड़ जिणमयं धम्मं । इयराणं पणमंतो सुहकज्जे मूढ ! मुसिओ सि ॥ ३ ॥
