________________
સમકિતસાર-ભાગ ૨ જે. ( ૫૩ બુદ્ધિએ ભજન પાન વિગેરે મઢા આગળ મુકીએતો દા નનો લાભ નિર્જરા હેતુએ કદી ન મળે એ મજકુર ચાર દાખલાની રીતે પ્રતિમાં દેખતાં વૈરાગ ન ઉપજે, તે શાચરીતે ખચિત સમજવું. પરંતુ કેઈ ભવ્ય જીવને તેવા કારણથી વૈરાગ ઉપજે તો તેનું નામ પ્રતેક બેધ કહેવાય છે. તે અમુક પદાર્થ જોઈને મહા વેરાગ પામી ભરતેશ્વર વિગેરેની રાતે સર્વ આરંભ છોડીને સંજમાનુષ્ઠાનથી મોક્ષ પદ પામે, એમ સિદ્ધાંતમાં કહે છે. વળી તે પ્રતિક
ધ થવાના તો અનેક કારણ છે કે તે કારણે જોતાં જ પ્રતિકે બેધી પુરૂનું સર્વ આરંભ છુટી જાય છે અને તમે પ્રતિમાને ઈ મહા આરંભમાં ધસી પડે છે માટે પ્રતિક
ધની ઉષ્મા તમોને બીલકુલ લાગુજ પડતી નથી. સબબ કે પ્રતિમા દેખતાંજ તમોને મહા આરંભની ઘુરી આવે છે. દ્રષ્ટાંત, જેમ કેઈમાણસને હડકા ધાન આભડેલે હાય તે માણસ પાણીમાં પિતાનું પ્રતિબિંબ દેખે ત્યારે તેને હડકવા ચાલે છે તથા વદની ગર્જના શ્રવણ કેરતાંજ ઘી ઉન્નમાદની મસ્તીમાં આવી જાય છે. તેવી જ રીતે તમો અજ્ઞાન મતિઓને મિથ્યાત્વ દ્રષ્ટિ કુગુરૂરૂપ થા ને આભડવાથી ગ્રંથરૂપ શબ્દોની ગર્જના સાંભળીને પ્રતિમા રૂપે જળના સમુહમાં તમારી પ્રબળ જડતાનો આભાસ
ઈને હિંસા મૃષાની કણરૂપ હડકવા ચાલેલે જણાય છે. તેની શાંતીને માટે જ્ઞાન વૈરાગરૂપ અમૃત પીએ તે ગુણ કર્ણ થાય, પણ ખાતરી છે કે વિતરાગભાષિત મળસિ