________________
પુદ્ગલ ગીતા
૭૫
રૂપે રૂપે જાદુ સ્વરૂપ છે. એમ જાણીને જે આત્મા ઘણો જ વિવેકી બને છે. અને તે પુગલ સંબંધી લયલીનતા ઓછી ઓછી કરે છે. તે જ સાચો જ્ઞાની અને વિવેકવાળો જાણવો. // ૧૦૬ll
ભાવાર્થઃ ઉપરની ગાથા ૧૦૪માં પુદ્ગલ નામના દ્રવ્યના વર્ણગંધ-રસ અને સ્પર્શને અનુસરીને જે જે ભેદો થાય છે. તે પ૩૦ ભેદો ત્યાં સમજાવ્યા છે તે સર્વ પુદ્ગલ દ્રવ્યના ભેદ છે. પરંતુ તેમાં ક્યાંય આત્માનું સ્વરૂપ નથી તથા તેમાં આત્માનું હિત પણ નથી. બલ્ક અનુકૂળ વર્ણાદિ વાળુ પુદ્ગલ દ્રવ્ય હોય તો રાગ કરાવવા દ્વારા અને પ્રતિકુલ વણદિવાળું જો પુદ્ગલ દ્રવ્ય હોય તો તેના ઉપર અંતર્ગત દ્વેષ કરાવવા દ્વારા આ આત્માનું અહિત જ (અકલ્યાણ જ) કરનાર છે. આ વાતને બરાબર સમજીને પર દ્રવ્યનો પક્ષ (પુગલ નામના પરદ્રવ્યનો રાગ) હે જીવ! તું હૃદયમાંથી નિવારી નાખ. દૂર કર. કલ્યાણકારી નથી. આ આત્માનું તે અહિત જ કરનાર છે. તેને ત્યજીને તારા પોતાના આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં રમણતા કરવા સ્વરૂપ નિર્મળ બોધ (સ્વચ્છ જ્ઞાનદશા) ને જ પ્રાપ્ત કર અને હંમેશાં આવા નિર્મળ વિચારોને જ કર. જેથી નવાં કર્મો આવે નહિ અને જુનો કર્યો બળીને ભસ્મ થઈ જાય. /૧૦પા
વસ્તુઓના સ્વરૂપે સ્વરૂપે ભિન્ન ભિન્ન અંતર હોય છે. ઘણી સારી જે વસ્તુ હોય તેને ધારી ધારીને મનની પસંદગી થવાથી જ લીધી હોય તો પણ જ્યારે તેનાથી અધિક કિંમતી વસ્તુ જોવામાં આવે છે. ત્યારે આ જ જીવને જુની વસ્તુ ઉપરનો રાગ ઘટી જાય છે અને નવી વસ્તુનો રાગ જાગે છે. આમ આ સર્વ પર્યાયો પરિવર્તનશીલ જ છે. આવું જાણીને તર્ગત એટલે કે તે પુદ્ગલ દ્રવ્ય સંબંધી લીનતાને આ જીવ ઓછી કરે એટલે કે તે પુગલ દ્રવ્ય ઉપરની જે આસક્તિ છે. તેને ઘટાડે તેથી ઘટાડતો ઘટાડતો આ જીવ તે આસક્તિને નહીંવત્ કરી નાખે, તે જ સાચો અધિકજ્ઞાની જીવ સમજવો. વિચાર કરીએ તો પુગલ દ્રવ્ય એ
