________________
નય માર્ગોપદેશિકા પ્ર--વ્યવહાર નયનું પ્રયોજન શું? "
ઉ–વ્યવહારનયનું પ્રયોજન એ કે કંઈ સામાન્ય સંગ્રહથી વ્યવહાર ચાલી શકતું નથી. કેઈએ કહ્યું દ્રવ્ય લાવ; એમ કહેવાથી એવી આકાંક્ષા થાય છે કે કયું દ્રવ્ય ? જીવ કે અજીવ? સંસારી કે મુક્ત? આથી સિદ્ધ થાય છે કે વ્યવહાર નય વિના એકલા સંગ્રહથી કંઈ જગતને વ્યવહાર ચાલી શકતે નથી માટે વ્યવહારનયનું પ્રજન છે. આ પ્ર--પદાર્થોમાં કેટલા ધર્મ રહેલા છે અને તે કયા કયા?
ઉ–પદાર્થોમાં બે ધર્મ રહેલા છે (૧) સામાન્ય અને (૨) વિશેષ.
પ્ર-–સામાન્ય ધર્મ એટલે શું ?
ઉ––સામાન્ય ધર્મવડે સેંકડે ઘડામાં એકાકાર બુદ્ધિ થાય છે.
પ્ર–વિશેષ ધર્મ એટલે શું? " ઉ–વિશેષ ધર્મ વડે મનુષ્ય પિતાપિતાને લીલે, પીળે ઈત્યાદિ રંગથી કે કઈ એવા ભેદથી પિતાને ઘડે ઓળખે છે.
- પ્ર-સંગ્રહ નયે ગ્રહણ કરેલ વસ્તુને આ નય કેવી રીતે વહેંચે છે?
- ઉ–દાખલા તરીકે દ્રવ્યના બે ભેદ છે, (૧) જીવ દ્રવ્ય અને (૨) અજીવ દ્રવ્ય. તેમાં જીવ દ્રવ્યના બે ભેદે. (૧) સ્થાવર અને (૨) ત્રસ–આમ ભેદભેદ પાડવા તે.
