________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૨૩૭ સત્સંગ છે. આ અઢાર વિદ્યો છે. તેમાં જીવ જ્યાં સુધી દેરાયેલ છે ત્યાં સુધી અઢાર પાપસ્થાનક ક્ષય થવાના નથી.
આળસુ હોય તે પાપ ટાળી શકે નહીં, અનિયમિત ઊંઘ હોય તે ગમે ત્યાં ઊંધ્યા કરે. વિશેષ આહારવાળાને વઘારે ઊંઘ હેય અને આહારમાં જ ચિત્ત હોય. તેને સારું ખાવાનું કરવા આડે પાપ ટાળવાની વૃત્તિ ન થાય. ઉન્માદથી પાપ બંઘાય. માયાપ્રપંચી લેકેને સારું દેખાડવા, પાપ ઢાંકવા પ્રયત્ન કરે; પણ પાપ ટાળે નહીં. અનિયમિત કામથી નવરે જ ન થાય. કામ પતાવે નહીં, તેથી દો ટાળવાને વખત ન મળે. અકરણીય વિલાસવાળ પણ દોષ ને ટાળે. માનવાળાને દોષને વિચાર ન આવે. આટલું આટલું કરું છું એમ પિતાને માટે માને. તેથી માન મેળવવા પણ દોષ કરે. મર્યાદા ઉપરાંત કામ હોય ત્યાં પિતાને વિચાર કરવાને વખત ન મળે. આપવડાઈવાળો પણ માનવાળાની જેમ દે ને ટાળે. પિતાની બડાઈ હાંક્યા કરે. જૂઠું બેલાશે તે પાપ લાગશે એ વિચારે નહીં. તુચ્છ વસ્તુમાં વૃત્તિ હોય ત્યાં સુધી દોષ ટાળવામાં રસ ન આવે. રસગારવ અને રસલુબ્ધતાને કારણે ઘણાં દો થાય. દારૂ, માંસ વગેરે બાવીસ અભક્ષ્ય પણ સેવે. અતિભેગમાં પોતાના દોષ ન સાંભરે. પાપ કરીને પણ ભેગ ભેગવે. પારકું અનિષ્ટ ઈચ્છ, પારકા દેષ જુએ તેથી પિતાને દોષ ન દેખાય. કારણ વિનાનું રળવું એ લેભ છે. લેભે સર્વ નાશ થાય. ઝાઝાને સ્નેહ – ઘણુનું માને તેથી તેઓ એની પાસે પાપ પણ કરાવે. અયોગ્ય સ્થળે જવું – તે પાપનું કારણ છે. એક ઉત્તમ ગુણ-નિયમ હોય તે બધા દેષને કાઢે
