________________
મૂળ તથા ભાષાંતર.
૧૩
तेणूण लवणपरिही, धायइसंडस्स आइधुवरासी । રિપિટ્ટા તમન્ન, પરિ િસ મન ધુવાસી अंतस्स विजा परिही, गिरिवित्थररहिय अंत धुवरासी ।
गिरिवित्थरेण मिलियं, परिहिं तिगणुकमेण भवे ॥३॥ અર્થ –અહીં ધાતકીખંડમાં વર્ષધર પર્વત છે તે જંબુદ્વીપના વર્ષ કરતાં બમણા વિસ્તારવાળા (પહોળા) છે તે ૧૨ વર્ષધરને અને ચ પુનઃ બે ઈષકારને વિસ્તાર મળીને એક લાખ, અતેર હજાર, આઠસો ને બેંતાળીશ જન ક્ષેત્રને સ્પર્શે છે અર્થાત રેકે છે. તેટલા યોજનથી ઊણ એવી લવણસમુદ્રની પરિધિ તે ધાતકીખંડની આદિ ધ્રુવરાશિ જાણવી, અને કુલ ૧૪ પર્વતેએ સ્પશેલા ઉક્ત
જનથી ઊણુ એવી મધ્યપરિધિ તે મધ્ય પ્રવરાશિ. અને અંતની પરિધિ ૧૪. પર્વતના વિસ્તારથી ઊણ કરીએ તે અંત ધ્રુવરાશિ, અને ત્રણે ધ્રુવરાશિમાં ૧૪ ગિરિનો વિસ્તાર જેનું યંત્ર આ નીચે આપેલ છે તે ભેળવીએ એટલે અનુક્રમે ત્રણે પ્રકારની પરિધિ થાય. આ પરિધિનું યંત્ર આ ગાથાની ઉપર છે.
ધાતકીખંડના પર્વતને વિસ્તાર (જબૂદ્વીપના વિસ્તારથી દ્વિગુણ)
પર્વતનું નામ | જબૂદ્વીપ વિસ્તાર | ધાત
જબૂદ્વીપ વિસ્તાર | ધાતકીખંડવિસ્તાર
એવા બે પર્વતને મળીને વિસ્તાર
૧૦૫-૧૨
૨૧૦૫-૫
૪૨૧૦-૧૦
૧૦૫-૧૨
૨૧૦૫-૫
૪૨૧૦-૧૦
૪૨૧૦–૧૦
૮૪ર૧-૧
૧ ચૂલહિમવંતા ૨ શિખરી ૩ મહાહિમવંત ૪ રૂપી ૫ નિષધ ૬ નલવંત ૭ ઈપુકાર
૪૨૧૦–૧૦
૮૪૨૧-૧
૧૬૮૪ર-૨ ૧૬૮૪૨–૨ ૬૭૩૬૮–૮
૧૬૮૪ર-૨
૩૩૬૮૪-૪
૧૬૮૪૨-૨
૩૩૬૮૪-૪
૬૭૩૬૮-૮
૧૦૦૦-૦
૨૦૦૦-૦
એકંદર ચેર પર્વતને મળીને વિસ્તાર–૧૭૮૮૪ર
જન ને બે કળા થાય છે.
