________________
ક્ષત્રિયકુડ
૮. ક્ષત્રિયકુંડનાં ગામ આવશ્યક નિર્યુક્તિ તેના પર “હારિભદ્રીયા ટીકા” કલ્પસૂત્ર-સુબાધિકા” “મહાવીર ચરિયું' વગેરેમાં ભગવાન શ્રીમહાવીરને વિહારક્રમ આ પ્રમાણે મળે છે. ૨૯
ભ૦ મહાવીરે કાર્તિક વદિ ૧૦ ને ત્રીજે પહેરે ક્ષત્રિયકુંડથી નીકળી કુડપુરની વચ્ચે પસાર થઈ બહાર જ્ઞાતખંડ ઉદ્યાનમાં જઈ દીક્ષાને સ્વીકાર કર્યો પછી કર્મારગ્રામ તરફ વિહાર કર્યો. ત્યાં જવાના બે માર્ગો હતા, એક જળમાર્ગ, અને બીજે સ્થળમાર્ગ ભગવાન જમીન માર્ગે ચાલી મુહૂર્ત કાળ જેટલો દિવસ બાકી હતા ત્યારે કમ્મર ગ્રામ જઈ પહેર્યો. ત્યાં રાતે ગોવાળિયાએ ઉપસર્ગ કર્યો, એટલે ઈ આવી સહાય કરવા ઈચ્છા બતાવી પણ ભગવાને સાફ ના સંભળાવી દીધી. ભગવાન બીજે દિવસે સવારે કલ્યાગ સન્નિવેશ પધાર્યા અને ત્યાં તેઓએ બહુલ બ્રાહ્મણને ઘરે ક્ષીરથી છઠ્ઠતાનું પારણું કર્યું. “મહાવીર ચરિયના લેખ પ્રમાણે અહીં જ તેમણે અર્ધવસ્ત્રનું દાન કર્યું. ભગવાન ત્યાંથી મેરાસન્નિવેશ પધાર્યા. આઠ માસ વિચરી પુનઃ મોરાકના તાપસાશ્રમમાં ચોમાસુ કરવા પધાર્યા અને અર્ધા માસ પછી અપ્રીતિનું કારણ જાણું પાંચ અભિગ્રહ લઈ અસ્થિક ગામના શૂલપાણિ યક્ષના મંદિરમાં જઈ રહ્યા. પાસે વેગવતી નદી હતી, ત્યાં ચોમાસુ કરી મેરાકમાં પારણું કર્યું વગેરે વગેરે.
આપણે ઉપર જોઈ ગયા છીએ કે, કુડપુર બે ભાગમાં વહેંચાયેલું હતું. તેની પાસે જ્ઞાતખંડવનર અને બહુશાલ