________________
ફાળની ગતિ.
જ્ઞાનને અજ્ઞાન માનવું પડે છે. તેથી એમ માની શકાય કે માણસનું શરીર એ આ પૃથ્વી ઉપર છેલ્લું શરીર છે. કુદ્રતે ઘણા પ્રકારના શરીર બનાવ્યા પણ જે શરીરમાં રહેલા જીવ પાતે પેાતાની મેળે પેાતાના મૂળ સ્વરૂપ તરફ વળી શકે એવું માણુસનું શરીર બનાવ્યું ત્યારે કુદ્રતને સ ંતાષ થયા છે, એવી કથા ઉપનિષદોમાં એ જગ્યાએ આવે છે. બીજા પ્રાણીએ પાતાની મેળે પેાતાના આત્મા તરફ વળતા નથી.
પણ શ્રી અરવિંદ બાબુનું માનવું એમ છે કે માત્ર આત્મા તરફ વળવાથી આપણું કામ પુરું થવાનું નથી. આત્માના અનુભવ લઇ પાછું જીવનમાં આવવાનું છે. પણ આત્માના અનુભવ લીધા પછી ભેદ રહેતા નથી, અર્ધું જીવન એક સાથે ચાલતું અનુભવમાં આવે છે. આપણે ભગવાનથી જુદા થયા નથી અને જગત પણ તેનાથી અને આપણાથી જુદું નથી એવા અનુભવ તે વખતે થાય છે. આ દશામાં જગત એ પેાતાનું શરીર મની જાય છે.
આ કારણને લઇને વેદના કાળના રૂષીમુનિઓએ પેાતાનું માણસનું શરીર ફેરવવાના પ્રયત્ન કર્યો નહાતા.
૨૪૮
