Jain Tattvagyan Saral Bhasha ma

Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan

Page 5

ખૂબ લાભ થાય પરંતુ તેથી ઘણો વિશેષ લાભ દ્રવ્યાનુયોગ સ્વરૂપ જીવવિચાર, નવતત્ત્વ, કર્મગ્રંથો, કમ્પપચડી, બૃહસંગ્રહણી વગેરે ગ્રંથોના અધ્યયનથી થાય.
આ અધ્યયનથી જીવના ચિંતન ક્ષેત્રની ઊંડાઈ વધે છે. પ્રવચનોના શ્રવણથી લિંબાઈ પહોળાઈ વધે છે.
દ્રવ્યાનુયોગમાં આત્મા ઊંડા અગાધ આત્મહિતના ચિંતનમાં આવી સફળ ડૂબકી મારે છે કે તેની અસર તેના સમગ્ર જીવન પરિવર્તન સુધી પહોંચી જાય છે. આટલી નક્કર રીતે પ્રગતિ માત્ર પ્રવચનના શ્રવણથી પ્રાપ્ત થતી નથી.
એમ કહી શકાય કે સદૂગુરુના મુખે કરાતું જિનવાણી રૂપ પ્રવચન શ્રવણ એ બાટલીનું દૂધ છે, કદાચ શુદ્ધ ગાયનું દૂધ છે, પરંતુ દ્રવ્યાનુયોગનું ચિંતન એ માને બાઝીને પીવાતું ધાવણનું નક્કર દૂધ છે. અથવા એમ કહી શકાય કે બાટલાના ચડાવેલા લોહી જેવું પ્રવચન શ્રવણ છે. જ્યારે ખોરાક, ખાઈને પચાવીને બનાવેલા કુદરતી લોહી જેવું દ્રવ્યાનુયોગનું ચિંતન છે.
મારા સ્વર્ગીય ગુમાતા શ્રીમદ પ્રેમસૂરિશ્વરજી મહારાજા સાહેબને કલાકો સુધી દ્રવ્યાનુયોગના પદાર્થોના ચિંતનમાં એકદમ લીન બનેલા મેં અનેકવાર જોયા
અમે ૪૦-૫૦ સાધુઓ ભિક્ષા વાપરતી વખતે કોઈ મિઠાઈ વગેરે દ્રવ્યમાં રાગ ન કરી બેસીએ તે માટે તેઓ શરૂઆતમાં જ દ્રવ્યાનુયોગના વિષયનો એવો ફૂટ પ્રશ્ન મૂકતા જેનો જવાબ શોધવામાં જ અમારું વાપરવાનું કામ પૂરું થઈ જાય. તે વખતે અમને કોઈ પૂછે કે, “તમે કઈ મિઠાઈ કે શાક વાપર્યું હતું ?” તો તેનો જવાબ દેવો ભારે થઈ પડે.
મારા એ સ્વ. ગુરુદેવે દ્રવ્યાનુયોગના વિષય ઉપર બધું મળીને અઢાર વિરાટકાય ગ્રંથો (લાખો શ્લોક પ્રમાણ) પોતાના શિષ્યોને માર્ગદર્શન આપીને, પદાર્થો આપીને તૈયાર કરાવ્યા હતા, જે મુદ્રિત થઈને ભંડારોમાં ઠેર ઠેર ગોઠવાયેલા છે. એમ કહી શકાય કે વિચ્છેદ પામેલા શ્રુતનો આ પુનરુદ્ધાર થયો.
જૈન તત્ત્વજ્ઞાન- સરળ ભાષામાં’ નામનું આ પુસ્તક દ્રવ્યાનુયોગનું પુસ્તક છે. આમાં આત્મા વગેરે ટ્રસ્થાનોનું ઉપર વિવરણ છે તે પછી તે અંગેના ચિત્રપટો- આત્મા, અષ્ટકર્મ, ચૌદ ગુણસ્થાન, આત્માનો વિકાસક્રમ, ચૌદરાજલોક, સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિની પ્રક્રિયા, અઢી દ્વીપ તથા કાળ-ચક્રના ચિત્રપટો ઉપર વિવરણ કરેલું છે.
હા, ગ્રંથની શરૂઆતમાં તે તારક પરમાત્મા મહાવીરદેવને મેં યાદ કર્યા છે. જેમણે સર્વજ્ઞ બનીને બધા અનુયોગો અને તેમાં અઢળક પદાર્થો જણાવ્યા