________________
પ્રતિનંદી રાજા આદિ સર્વે જ્યારે જમી રહ્યા. ત્યારે ધ્યાનને પાળીને ભગવાન્ શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિ પારણાની ઈચ્છાથી ત્યાં આવી પહોંચ્યા. તેમને ભિક્ષા નિમિત્તે પધારેલા જોઈને પ્રતિનંદી રાજા ઉભો થઈ ગયો અને બધાના ભોજન કર્યા બાદ જે અન્નજળ બાકી રહ્યું હતું, તે અન્નજળથી પ્રતિ નંદી રાજાએ શ્રી રામર્ષિને પ્રતિલાવ્યા. શ્રી રામષિએ પારણું કર્યું એટલે આકાશમાંથી ર–વૃષ્ટિ થઈ.
અરણ્યમાં આવા કોઈ નિમિત્ત વિના ભિક્ષા મળે ક્યાંથી ? અરણ્યમાં ક્વચિત્ કોઈનું આગમન થઈ જાય અને તે આવનાર પાસેથી ભિક્ષા મળી જાય તો મળી જાય, એમ જ ને ? પ્રતિનંદી રાજા અશ્વ દ્વારા ખેંચાઈ આવ્યો અને ભિક્ષા મળી ગઈ, પણ તેવું કાંઈ ન બન્યું હોત તો શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિને આહાર ક્યારે મળત ? પણ શ્રી રામચંદ્ર મહષિને પારણાની તેવી ચિંતા હતી જ નહિ. એ તો ધ્યાનમગ્ન બનીને જ કાળ વ્યતીત કરતાં હતાં, પોતાના આત્માનું પરમાત્મ-સ્વરૂપ પ્રગટાવવું એ જ એક તેમનું ધ્યેય હતું. અને ભિક્ષા મળી જતાં પારણું કરતા, તો પણ તે ધ્યેયની સિદ્ધિના હેતુથી જ. મળે તો સંયમવૃદ્ધિ અને ન મળે તો તપોવૃદ્ધિ એવી અનુપમ દશામાં એ રમતા હતા.
શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિએ પારણું કર્યા બાદ દેશના દીધી અને તેમની દેશનાનું શ્રવણ કરીને રાજા પ્રતિનંદી આદિ સમ્યગદર્શનપૂર્વકનાં બાર વ્રતોને ધરનારા શ્રાવકો બન્યા. ત્યારથી આરંભીને શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિ ત્યાં જ વનમાં ચિરકાળ પર્યન્ત રહા. એ મહાતપસ્વી વનમાં રહા તો ત્યાં પણ વનવાસિની દેવીઓ દ્વારા પૂજાતા હતા. એ રીતે વનમાં વસતા શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિ તે ભગસાગરના પારને પામવાની ઈચ્છાથી કોઈ વાર મહિને, કોઈવાર બે મહિને કોઈવાર ત્રણ મહિને અને કોઈવાર ચાર મહિને પણ પારણું કરતા; કારણકે, ભિક્ષા માટે તે વનની બહાર નહિ જવાનો તેમનો અભિગ્રહ હતો અને વનમાં તો તેવા કોઈ નિમિત્તે કોઈ કોઈવાર કોઈ આવી જાય અને ભિક્ષા મળી જાય તો મળી જાય.
શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિએ કરેલી આ આરાધના યાદ કરી લેવા જેવી છે. જેને ત્યાં ત્રણ ખંડનું સામ્રાજ્ય હતું, તે આ છે. સંખ્યાબંધ ભૂચર રાજાઓ અને ખેચરો-વિદ્યાધર રાજાઓ, જેની સેવામાં સદાને માટે ૨૬૩
શ્રી રામચન્દ્રજીનો સંસારત્યાગ સઘન અને નિર્વાણ...૧૨
