________________
6- 0
0
:31:
આ પ્રસંગથી એ વાત બહુ જ સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે જગત માત્ર સુખનું અર્થી છે. પણ આપત્તિનું અર્થી નથી. આપત્તિનું વાસ્તવિક ભાન થઈ જાય તો આફતથી ભરેલા અને આફતને લાવનારા પૌદ્ગલિક સુખોનો પરિત્યાગ ઘોર અંતરાયનો અવરોધ ન હોય તો સહજ છે. આથી ખરી આફત અજ્ઞાન છે. એ વાત એકદમ ખુલ્લી થઈ જાય છે. અજ્ઞાન ન હોત તો કોઈ પણ આત્મા દુઃખના કારણરૂપ સુખમાં મૂંઝાત નહીં. આફતને જાણ્યા પછી આફતને લેવા કોઈ જ ઇચ્છતું નથી. પણ અજ્ઞાન આફતને સમજવા દે તો ? આથી અજ્ઞાન એ જ ખરી આફત છે. આ જ કારણે જ્ઞાની પુરુષો
અજ્ઞાનને મહાપાપ તરીકે અને સર્વ પાપોના શિરોમણિ તરીકે { ઓળખાવે છે. એ અજ્ઞાન જેટલા અંશે ઓછું તેટલા અંશે આત્માનો
ઉદય, અજ્ઞાનદશામાં રહેવું અને ઉદય સાધવો તથા આફત ઘટાડવી એ અશક્ય છે. અજ્ઞાન જ આત્માને આફતના માર્ગે ઘસડી જનાર છે. એ કારણે અજ્ઞાનને જ આફત માનવી એ બુદ્ધિમત્તા
છે. અજ્ઞાનને આફત માનનારો આત્મા અજ્ઞાનથી બચવાનો અવશ્ય છે પ્રયત્ન કરે જ. અને એ પ્રયત્નના પરિણામે જરૂર આત્મા આફતથી હું બચે. શ્રી લક્ષ્મણજી તરફથી આફતનું ભાન થતાંની સાથે જ
સેનાપતિ જાગ્યો અને આફત આવતાં પહેલાં જ મોટાનું શરણ સ્વીકાર્યું એ જ રીતે જે આત્માને સંસારની દુઃખમયતાનું ભાન થઈ જાય તે આત્મા કોઈ પણ જાતના વિકલ્પ વિના મોક્ષમાર્ગના પ્રકાશક દેવનું અને મોક્ષમાર્ગના પ્રચારક ગુરુનું શરણ અવશ્ય સ્વીકારે જ. શરત એટલી જ કે સંસારને સુખમય સમજાવતાર, એ જ કારણે ભયંકર આફતરૂપ એવું અજ્ઞાન તે ટળવું જોઈએ.
અનુકંપા એ ધર્મ પ્રભાવનાનું અંગ વધુમાં આ પ્રસંગ અનુકંપાની ધર્મપ્રભાવકતાનું નિદર્શન પણ સારી રીતે કરાવે છે. મહાપાપી એવા પણ એ મ્લેચ્છોના સેનાપતિઓ પોતાના પાપનો એકરાર કરતાં એ વાત પણ જણાવે છે કે, હું આજે જીવતો છું તે એક શ્રાવકની દયાના પ્રતાપે જ. કારણકે ખાતર પાડતાં
