Jain Nyaya ka Vikas

Author(s): Nathmalmuni
Publisher: Nathmal Muni

Page 110

( 94 )
અતીન્દ્રિય-પ્રત્યક્ષ (નો-ફન્દ્રિય-પ્રત્યક્ષ) જે તીન પ્રજાર હૈં પ્રર્વે, મન પર્યવ ઔર વન । સ વિષય મેં પ્રમાણમીનાસા ળા વચ્ચે વિપય જ્ઞાનમીમાતા કે મિશ નહી હૈ । શ્રૃવધિજ્ઞાન મવહેતુ ભી હોતા હૈ, નિમ્ શ્રીન્દ્રિયજ્ઞાન જો પૂર્વાંત યોવિજ્ઞાન નહી . હા ના સર્જાતા । ન્તુ મવ-પ્રત્યય પ્રર્વાવનાનો છોડ ર્ શેષ અધિજ્ઞાન થ્રોર મન પર્યવજ્ઞાન ૌ વૌદ્ધો છે યોનિ-પ્રત્યક્ષ સૌ નવ્ય તૈયાચો યોાન-પ્રત્યક્ષ કે तुलना की जा सकती है ।
જૈવલજ્ઞાન સવસે શ્રૃષિ સીટી પર સા ાયા હૈં । સ સમર્ચન ઔર વિરોવ મે વિશાલ પ્રત્ય-રાશિ પન્નવ્યે હોતી હૈ । લેવલજ્ઞાન ળા શ્ચર્ય હૈ સર્વસતા । નો સર્વન હોતા હૈ વદ્ ધર્મજ્ઞ હોતા હૈં। હૈ । મીમાસ માનતે હૈં મનુષ્ય ધર્મજ્ઞ નહી દ્દો સત્ત્તા 1 સસે ટી વિપરીત મત વૌઢો વધ હૈ । વિડ ના ા ત હૈ નિ મનુષ્ય ધર્મ હો સત્તા હૈ, સર્વગ નહી દો સતા ધર્મજ્ઞતા કે લિપ વે-પ્રામાણ્ય ની આવશ્યતા નદી હૈ । જૈનદૃષ્ટિ ન વોનો સે ખિન્ન હૈં । -સજે અનુસાર મનુષ્ય સર્વજ્ઞ હો સર્જાતા હૈ ઔર નો સર્વગ હોતા હૈ, વહ્ ધર્માં હોતા દ્દી હૈ । ધર્મરતા જ અન્તિમ કામા સર્વજ્ઞતા હી હૈ ।
कुन्दकुन्द
શ્રાવાયે ને સર્વજ્ઞતા ની વ્યાહ્યા નયો છે . આધાર પર જી હૈ । હના મત હૈ જિ વલી મવળો નાનતા હૈ-યદ્ વ્યવહારનવા બ્દિોયા હૈ । નિશ્વયનય ળી દષ્ટિ સે વલી શ્રપનો ભ્રાત્મા જો હી નાનતા હૈ । ડસા નિત હૈ જિ વ્યવહારનય સે જેવી સર્વન હૈં શ્રીર નિશ્વયનય સે પ્રાત્મા 18
સમી શ્રાત્મવાવી વર્ગનો ને અતીન્દ્રિયજ્ઞાના સાક્ષાત્કારો સ્વીòતિ દ્દી હૈ । મતમેવ ા નો વિન્તુ મૈં વહ્‘સર્વ' શ હૈ । સ ‘સર્વ' શબ્દ થી વ્યાવા ની સવળી મિસ-મિસ હૈ । ચૈત્ત પરમ્પરા મે સર્વજ્ઞ છે. ‘સર્વ’ શબ્દ ↑ વ્યાહ્યા યહ્ન હૈ—વલજ્ઞાન સવ દ્રવ્યો, સત્ર ક્ષેત્રો, સવ ાનો ઔર સવ પર્યાયો જો નાનતા હૈ । ‘સર્વ' શબ્દ જી
27
28
29
નવીન તૈયાયિળો ને પ્રત્યક્ષ જે વો કાર પ્િ હૈં નોળિ પ્રત્યક્ષ બ્રૌર પ્રૌળિ પ્રત્યક્ષ 1 પોશ ઉપાધ્યાય જે અનુસાર બ્રૌ િપ્રત્યક્ષ રીત્ત પ્રાર । હોતા હૈ --સામાન્યલક્ષા, વિશેષજ્ઞક્ષા શ્રઔર યોગન । નિયમસાર, માયા 158
નાણાવિ પતિ સન્ન, વવહારના વલી માવ । વલસાણી નાવિ પત્ત્તવાિયમેરા શ્રખાય ॥
ની,
સૂત્ર 33
I
નવો રા વનનાણી સવવવાડનાર્ પાસ લેત્તશ્નો રા વનનાહી સત્વ લેત્ત નારા પાસફ્ । ળાનો આ વત્તનાથી સવ્વ ાન નારાજ્ પાસવું । માવો ા વનનાણી સત્રે ભાવે
નારા
પાસદ્ ી