________________
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર વર્ષમાંથી લુપ્તપ્રાય થઈ ગયે તેવું વલણ શ્રીમહાવીરતું હતું નહિ. એમણે તે સાધુ-સાધ્વીરૂપ સમુદાયના જેટલો જ શ્રાવકેને અને શ્રાવિકાને-ગૃહસ્થગણને સરખે હિસ્સે સ્વીકાર્યો છે અને આ બધાને પિતાના તીર્થના સ્તંભરૂપ ગણ્યાં છે.
સુજ્ઞ શ્રોતાઓ ! જેમ વાણી અને વર્તનમાં ઐક્ય જાળવવાને પાઠ શ્રી મહાવીરની સંયમયાત્રાના અવકનથી જાણી શકીએ છીએ-દીક્ષા સમયે ઉચ્ચારેલા આદર્શ સામાયિકની દુર્ધર પ્રતિજ્ઞાનું અનુપમ પાલન એમના જીવનમાં નિહાળી શકીએ છીએ તેમ ભયંકરમાં ભયંકર ઉપસર્ગો કુવામાં ફેંકી દેવા જેવા દારુણુ અને મર્મભેદક બનાવો પણ અપૂર્વ ધૈર્યથી સમભાવથી–નહિ કે ક્રોધપૂર્વક સહન કરવાને પાઠ પણ એમને દીક્ષાકાળ પૂરો પાડે છે.
શ્રી મહાવીરસ્વામીને જે ભીષણ ઉપસર્ગો સહન કરવા પડે તેમ હતા તેથી વાકેફગાર ઈન્દ્ર સહાયક થવા પ્રભુને વિનવે અને તેઓ તેને સપ્રેમ અસ્વીકાર કરે એ પણ એક અપૂર્વ પાઠ ઉપસ્થિત કરે છે. કેઈ તીર્થંકરે અન્યની સહાયતાથી કેવલજ્ઞાન મેળવ્યું નથી અને મેળવશે નહિ. તેઓ તે ઈષ્ટ કાર્યની સિદ્ધિ માટે સ્વાશ્રયને જ આધાર લે છે એમ કટ રીતે ઈન્દ્રને સમજાવી પોતે સ્વાશ્રયી રહ્યા. આપણે આ ઉપરથી સમજી શકીએ છીએ કે શ્રી શત્રુંજયની પવિત્ર યાત્રાનાં દ્વાર ઉઘાડવા માટે આત્મબળ–સ્વાશ્રય જેવું એકે સિદ્ધ શસ્ત્ર નથી.
- સજજને ! શ્રી મહાવીરની વિશિષ્ટતાઓ ક્યાં વર્ણવી જાય તેમ છે? તેમની ઉદારતાનું માપ–વાદાથે આવેલા વાદ કરી સર્વજ્ઞતા ખૂચવી લેવા આવેલા શ્રીગૌતમસ્વામીને નિસંશય
વિનવે અને ના તેથી વાલીગણ ઉપસી
