Book Title: Dashvaikalika Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अध्ययन ५ उ. २ गा. ४६-तपआदिचोरस्य दोपप्रकटनम् ५४५ 'साधवस्तज्ज्ञा भवन्त्येवे'तिमत्यायकः ।
[३] रूपस्तेनः स्वात्मनि परकीयरूपारोपणकारकः, यथा प्रकृष्टरूपवन्तं साधु समालोक्य 'किमसौ ज्ञातपूर्वरूपवान् भवानेव ?' इतिपृष्टो वागादिना तदङ्गीकुर्वाणो मौनावलम्बी वा। . आचारभावस्तेनः आचारच भावचेति द्वन्द्वे आचारभावौ, तयोः स्तेनः, तेन-आचारस्तेनः भावस्तेनश्चेति फलितम् , 'द्वन्द्वादी द्वद्वान्ते वा श्रूयमाणं पदं प्रत्येकमभिसम्बध्यते' इति न्यायेन द्वन्द्वोत्तरस्थस्य स्तेनपदस्य प्रत्येकं सम्बन्धात् । तत्र___ [४] आचारस्तेनः-परकीयज्ञानाद्याचारपश्चकस्य स्वस्मिन्नारोपयिता, यथा-'श्रूयमाणः क्रियापात्रं भवानेव किम् ?' इति केनाप्यनुयुक्तः सन् पूर्ववत्समाधायकः । __ [५] भावस्तेनश्व-भावो जीवादिपदार्थस्तस्य स्तेनः, सूत्रार्थसन्देहं गीतार्थात्
होते ही हैं। ऐसा कथन करनेवाला वचनचोर है। . [२] परके रूपका अपने में आरोपण करनेवाला रूपचोर कहलाता है। जैसे किसीने पूछा-'पूर्वज्ञात रूपवान् क्या आप ही हैं ?' इसके उत्तरमें वचनसे स्वीकार करनेवाला अथवा चुप रह जानेवाला रूपचोर है। __[४] परके ज्ञानादि पाँच आचारोंको अपने में आरोपित करनेवाला
आचारचोर कहलाता है। जैसे किसीने पूछा-'क्या सुने जानेवाले उत्कृष्ट क्रियापात्र आप ही हैं ? ' ऐसापूछने पर पूर्वकी भाँति समाधान करनेवाला, अर्थात् 'साधु तो क्रियापात्र होते ही है ऐसा कहनेवाला आचारचोर है। [५] किन्हीं गीतार्थ मुनिसे सूत्रार्थका सन्देह निवारण करके ऐसा कहे कि
સાધુ અંગ ઉપાંગેના જ્ઞાતા જ હોય છે એમ કહેનાર વચનાર છે.
[] પરના રૂપનું પિતામાં આરોપણ કરનાર રૂપર કહેવાય છે. જેમકે કઈ પૂછે કે “પૂર્વજ્ઞાત રૂપવાનું શું આપ જ છો?” તેના ઉત્તરમાં વચનથી સ્વીકાર કરનાર અથવા ચૂપ રહેનાર રૂપર છે.
[૪] પરના જ્ઞાનાદિ પાંચ આચારને પિતામાં આરેપિત કરનાર આચારચાર કહેવાય છે. જેમ કે કોઈ પૂછે “શું સાંભળવામાં આવતા ઉત્કૃષ્ટ ક્રિયાપાત્ર આપ જ છે?” એમ પૂછવામાં આવતાં પહેલાંની પેઠે સમાધાન કરનાર અર્થાત સાધુ તે ક્રિયાપાત્ર જ હોય છે” એમ કહેનાર આચારચોર છે.
૫] કેઈ ગીતાર્થ મુનિ પાસેથી સૂત્રાર્થને સંદેહનું નિવારણ કરીને એમ કહે કે
