________________
ડાન્ અલંકાર ૪૧ - —-છંદ ૧૮ ૨ (૧) સાકરોતિ સુપુરો ! મનમત્ત
મત્રતો ન દિ, મીરતયાડપિ | (२) अर्यमा तु गगने वसुधायां
प्रेमसूरिरिति चाऽत्र भिदाऽस्ति ।। (૧) હે સદગુરુ ! આપ (ગુણ) રત્નાકર છો
એટલા માત્રથી જ નહીં, પણ ગંભીરતાથી પણ
સાગર સમાન છો. (૨) સૂર્ય તો આકાશમાં છે અને સૂરિ પ્રેમ ધરતી
પર છે એટલો અહીં ભેદ છે.
કાજૂ અલંકાર ૪૨
છંદ ૧૯ - હરિણીષ્ણુતા છંદ ૧-૩ પાદ (સ, સ, સ, I, ડ) ૨-૪ પાદ (ન, ભ, ભ, ર) પાદ ૧, ૩ > liડ ડિ llડાંડ
૨, ૪ ) || ડ llsllડાંડ भवपकपराड्मुखता हि ते
मधुकरान् शतपत्रमतेर्गुरो । अनुधावयतीह चरित्रजा,
सुसुरभिर्गुणपुष्परजोऽपि च ।। ઓ ગુરુદેવ ! આપની સંસારરૂપી પંકથી પરાક્ખતા, ચારિત્રજનિત સુસુરભિ અને ગુણમકરંદ ભમરાઓને કમળની બુદ્ધિથી અનુધાવન કરાવે છે.
*મોહોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં કમળ) સાથેના અત્યન્ત સાદેશ્યથી ઉપમેયમાં એ ઉપમાન જ છે.એવો મોહ વ્યક્ત થતો હોય છે.
(૧) સંશયોપમા - જેમાં સાદેશ્ય ને કારણે આ
ઉપમાન (અહીં હંસ) છે કે ઉપમેય એવું બરાબર સમજી ન શકવાથી સંશય થાય.
*. અહીં શ્લોકમાં એક જ અલંકાર છે. માટે નંબર નથી
આપ્યો.
અલંકાર ૪૩ - —- છંદ ૨૦ -૨ વૈશ્વદેવી છંદ (મ,મ,ય,ય) (યતિ ૫-૭)
દ્વાદશાક્ષરીય ડડડડડડડડાડડ (૧) શ્રી પ્રેમપ્રજ્ઞા સાસિક્યુમોવા,
किं वा हंसोऽयं मानसाोविनोदी । शड्कापडकालु स्वामिन्नेतन्मनो मे,
दोलाखेलावन्मुक्तमझौ त्वदीये ।। સમતાસાગરમાં પ્રમોદ કરતી આ સૂરિ પ્રેમની પ્રજ્ઞા છે કે પછી આ માનસરોવરમાં વિનોદ કરતો. હંસ છે ?...
ઓ સ્વામી ! આ મારુ શંકાપંકાવિલ એવું હિચોળામાં હિલોળા લેતું મન મેં આપના ચરણમાં મૂકી દીધું છે.
ન્મ અલંકાર ૪૪ - - - છંદ ૨૧ -.. વંશસ્થ છંદ (જ, ત, જ, ર) દ્વાદશાક્ષરીય ડાડડીડિાડાંડ दिनेश्वरे नास्त 'इहास्त्यनिश्चितः
सिताभ्ररोचिश्च निशेश्वरो दिने । अतो गुरो ! वेद्मि मुखं तवाऽस्त्यदः
સોદ્રયં વાપિ સાહીદ યત || સૂર્યમાં તો અસ્ત નિશ્ચિત જ છે. અને ચન્દ્ર તો દિવસે સદ્દ વાદળા જેવો થઈ જાય છે. ગુરુદેવ ! હવે ખબર પડી કે,
આ તો સદા ઉદયવાળું અને સદા પ્રકાશ રેલાવતું આપનું મુખ છે...
નિશ્ચયોપમા – જેમાં આ ઉપમાન (અહીં સૂર્ય ચન્દ્ર) પણ ઉપમેય જ છે. એવો નિશ્ચય કરાતો હોય.
(૧) શ્લેષોપમા - જેમાં દ્વિ અર્થી (double mean૧. અઢી દ્વિપની બહાર અસ્ત નથી. માટે “” એમ
કહ્યું છે.
