________________
આમુખ
આપણે પાઈયમાં સમાળે સત્તથી કહી શકીએ તેવા પ્રયોગો પણ આ પાઈય ખંડમાં ઉપલબ્ધ થાય છે. એનાં કેટલાંક ઉદાહરણ નીચે મુજબ છે –
(1) 'अम्हेहिं कालगएहिं समाणेहिं परिणयवये वड्रियकुलवंसतंतुकज्जंमि निरयवक्खे समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतियं मुंडे મવિત્ત મારો ગરિર્થે પન્ચરૂરિસિ–પૃ. ૨
(२) "तुझेहिं अब्भणुन्नाणे समाणे समणस्स भगवओ महाવારતા રાવ પૂર્વવૃત્તU–પૃ. ૨
(3) किं एत्य कुणइ ताओ, किं व पई किं व बंधवजणो मे ।
હુ અણુવિચન્ટે સંપર્ ચ રgિ પાટ –પૃ. ૧૩ ગુજરાતી પ્રયોગનું સામ્ય–૫૦મા પૂછમાં હૃવિરુ... મુ” એ પ્રયોગ “મટું કેમ બતાવશે, એ ગુજરાતી પ્રયોગનું સ્મરણ કરાવે છે. એવી રીતે ૧૦,૦મા પૃષ્ઠગત “qqtz” આજે પણ ગુજરાતીમાં પાપડનું પીઠું” એમ બોલાય છે તેનું મૂળ દર્શાવે છે. વિશેષમાં ૧૪પમા પૃષ્ઠગત “યુ વિન્નો” એ પ્રયોગ માટે મેસને કૂચડો ફેરવ્યો એ પ્રયોગની ઝાંખી કરાવે છે. | હાસ્ય એ અને “એ” –જેમ લૅટિન અને ગ્રીક ભાષામાં
એ” અને “ઓનાં હસ્વ ઉચ્ચારણો જવાય છે તેમ પાઇયમાં પણ જોવાય છે. આવાં કેટલાંક ઉદાહરણો આપણે આ પાઈય ખંડમાંથી મળી આવે છે. જેમકે ૧૦મા પૃષ્ઠમાં તાઑમાં ને હાÚમાં, ૧૩મા પૃષ્ઠમાં ઘેરાવીÚમાં, તેમ જ ૧૪માં પૃષ્ઠમાં વહેંમાં અને અનિષuËમાં “એનું હ્રસ્વ ઉચ્ચારણ છે. એવી રીતે
૧ “પ્રાકૃતમાં હ્રસ્વ ઉચ્ચાર (૫ ને સો ના) દ્રાવિડમાંથી આવ્યા છે, પણ દ્રાવિડમાં છે તેમ તેને માટે જુદા અક્ષર નથી.”
–ગુજરાતી ભાષાનું બૃહદ્ વ્યાકરણ (૫. ૬)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
