________________
આમુખ
૧૫
(१) “ जइ ते पिया जीवंतो तुमं वा ईसत्थसत्थकुसलो होतो તો ન સ સિસિરીÇ માયળ હોતો – પૃ૦ ૨૩
"
ct
(૨) “નરૂ તા મળ-વર્ણક ! વાળ-ચારો મધુ જ્જો દાંતો તા િપતિ-પહ-ભાવફેર તું નાદ ! નિરંત।”–પૃ૦ ૩૩ (૩) ‘ નરૂ ામાઓ પરંતા, વાસ્તે વાષિ નર્ મયા દાંતા ।
તા મિા નિમિત્તે હો મા આવયા તુન્ન ? ||''-પૃ૦ ૩૩ (४) ' जइ पुव्वं चिय पावेहिं तेहिं चोरेहिं विणिया हुंता । તા.િ ગસચાવશોયણિનિમમ પેટ્ટેના ? !''- પૃ॰ ૫૯ (૫૬) “અન્ન ન તદ્દ ક્રિય વહિવસીવિવ“ તુષ્ણ મળવિ। जइ होज्ज, तओ निरयाणलंमि अवसोऽवि पच्चतो ॥ વિમુદ્દાળ સોળિનો હુંતો .....”—પૃ॰ ૮૧
"
આ પૈકી ત્રીજા અને ચેાથા ઉદાહણમાં વર્તમાન કૃદંતના નારીતિનાં રૂપે જોવાય છે એટલે સ` પુરુષ અને સ` વચનનાં ક્રિયાતિપત્ત્તના પ્રત્યયા તરીકે ન્તો અને માળાના ઉલ્લેખ જે કેટલાંક પુસ્તકમાં જોવાય છે તે વાસ્તવિક હાવા વિષે શંકા ઉદ્ભવે છે. અત્ર એ ઉમેરીશ કે શ્રીચતુરભાઇ પુરુષાત્તમદાસ પટેલે જુની ગુજરાતી ભાષા (પૃ. ૨૮૪)માં સૂચવ્યું છે કે “પ્રાકૃતમાં આ અર્થ વિષ્યના પ્રત્યયેા ના લાગી બનતા (સિ. હે. સૂત્ર ૮-૩-૧૭૯). આ ઉપરાંત વર્તમાન કૃદંતના વિકારી રૂપ પણ વપરાતાં. અપભ્રંશ કાળ સુધી વર્તમાન કૃદંતને જાતિવાચક પ્રત્યય લાગતા. જૂની ગુજરાતીમાં જાતિવાચક પ્રય વપરાતા બંધ થઈ અવિકૃત વમાન કૃદંત વપરાવા લાગ્યું.”
સતિ સપ્તમી—જેને આપણે સંસ્કૃતમાં ‘સતિ સપ્તમી’ અને અંગ્રેજીમાં Locative absolute' કહીએ છીએ અને જેને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
