________________
(૧)
બાલ્યજીવન
આજથી લગભગ ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાં, જ્યારે ભગવાન મહાવીરના જન્મ થયા ન હતા, ત્યારે ભારતની ધાર્મિક, સામાજિક અને રાજનતિક પરિસ્થિતિ એવી હતી કે જે એક વિશિષ્ટ આદર્શની અપેક્ષા રાખતી હતી. (૧) ધાર્મિક પરિસ્થિતિ
તે વખતે એવા અનેક મઠી હતા કે જ્યાં આજકાલના ખાખીબાવાઓની જેવા ઝુંડના ઝુંડ તાપસા રહેતા હતા અને ત્યાં અનેક પ્રકારની તામસિક તપસ્યા કરતા હતા.
તે વખતે, એવા અનેક આશ્રમા હતા કે જ્યાં દુનિયા દાર માણસાની જેમ મમત્વ રાખીને, આજકાલના મિંદરાના મહત્ત્તા જેવા મોટા મેાટા અનેક ધર્મગુરુઓ રહેતા હતા. તે વખતે, એવી કેટલીએ સંસ્થાઓ હતી કે જ્યાં વિદ્યાની અપેક્ષા કકાણ્ડની અને તેમાં ખાસ કરીને યજ્ઞયાગની પ્રધાનતા હતી અને એ કકાણ્ડામાં પશુઓનું બલિદાન દેવું એ ધર્મ માનવામાં આવતા હતા. (૨) સામાજિક પરિસ્થિતિ
તે વખતે, સમાજમાં એક એવા મેાટા વર્ગ હતા કે જે પૂર્વજોના પરિશ્રમપૂર્વક ઉપાર્જિ ત કરેલા ગુરુપથને, પાતાના જન્મસિદ્ધ અધિકારના રૂપમાં સ્થાપિત કરતા હતા. આ વર્ગમાં પવિત્રતાની, ઉચ્ચતાની અને વિદ્યાની એવી કૃત્રિમ અસ્મિતા રૂઢ થઈ ગઈ હતી કે જેને લીધે તે વર્ગ, ખીજા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
