________________
સ્વાધીનતાની જાહેરાત
૬૩
૧૦૬ સ્વાધીનતાની જાહેરાત
પાન ભુલ્યું હતું. દમનના તમામ પ્રયત્નોને પરિણામે
કેરીઆઇ પ્રજા દબાવાને બદલે ઉલટી વધુ ને વધુ ઉગ્ર બનતી હતી. જાપાનનું એક એક પગલું પ્રજાના ઉશ્કેરાટમાં ને ધિકારમાં ઉમેરો કરે જતું હતું. પ્રજાનો એક બેલ પણ પરદેશને કિનારે ન પહોંચી શકે તે માટે તાર-ટપાલ વ્યવહારનાં સાધન ભલે જાપાને પિતાની મુઠીમાં ભીડી રાખ્યાં હતાં, તે છતાં કેદમાંથી છુટેલા ને નાસી ગએલા એવા અનેક રાજદ્વારી પુરુષોએ ને વિદ્યાર્થીઓએ વિદેશમાં પહોંચી પહોંચી વિશ્વાસપાત્ર વાત ફેલાવી ફેલાવી, મંચુરીઆ, મેકસીકે, ચીન, હાવાઇ, વગેરે સ્થળોએ મોટી સંખ્યામાં વસવાટ કરી રહેલાં કેરી આવાસીઓમાં આગ પેટાવી હતી. ભડકે છેક વેત રંગ પકડી ગયો હતો. અને પરમુલકના એ કેરીઆવાસીઓએ સાનફ્રાન્સીસ્ક શહેરમાં મથક રાખી એક નેશલન એસોસીએશન પણ સ્થાપી દીધેલું. (એ જ સંસ્થાનું સંખ્યાબળ ઈ. સ. ૧૯૧૯માં ૧૦ લાખ સભ્યો સુધી પહોંચ્યું હતું.)
એવે એક મહાન સંગ ઉભે થયે. અમેરિકાના પ્રેસીડેન્ટ સ્વ. વલ્સને નાની નબળી પ્રજાઓના હક્કોનું જગવિખ્યાત જાહેરનામું પ્રગટ કર્યું. એ પુરુષના મ્હોંમાથી પડેલે એક બોલ પ્રત્યેક કારી આવાસીને કાને ગુંજી ઉઠયો. ને તે આ હતો :
“આ પ્રજાસંધને કયું કાર્ય કરવાનું છે?”
“એ કાર્ય છે નાની પ્રજાઓની સ્વતંત્રતા સ્થાપવાનું, મેરી પ્રજાઓને નાની પ્રજાઓ પર દાદાગીરી કરતી અટકાવવાનું.”
આ શબ્દોની વીજળી સમી સબસબાટી એકેએક કેરી આવાસીના અંતર સેંસરવી ચાલી ગઈ. કારીઆએ જાણે કોઈ ભેરીનાદ સાંભળ્યો. કેરીઆના અંધકારમાં આશાનો ઉદય થયો. પોતે સહુએ જેને પ્રિય માની હતી તે જ પ્રજાના અગ્રેસરે જાણે કે તેઓને સ્વતંત્ર કરવાને કાલ દીધે. તેઓએ વિચાર્યું કે આંદલનની ખરેખરી ઘડી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
