________________
ગૌરવગાથા
[ ૮૫ ] સં. ૧૮૬પમાં જોધપુરનરેશ માનસિંહજીએ દીવાન ઇદ્ધરાજ સીંઘવીની સરદારી હેઠળ એંશી હજારની સેના મેકલી બીકાનેર પર ચઢાઈ કરી. આ સમાચાર મળતાં રાજવી સુરસિંહજીએ બની તેટલી સેના એકઠી કરી એને સામને કરવા દીવાન અમરચંદને મોકલ્યા. કાર્યકુશળ શાહે હોશિયારીથી કામ લીધું અને અસાધારણ વીરતા બતાવી શત્રુસેના સાથે મુકાબલો કરી, એને અસબાબ લૂંટી લીધો અને બીકાનેરની દિશામાં પાછા ફરવાની આજ્ઞા પિતાના સૈન્યને કરી. સાધનસામગ્રી ગુમાવી બેઠેલી જોધપુરી સેના લગભગ બે મહિના પર્યત નાના નાના છમકલા કરતી ગજનેરમાં છાવણી નાંખી પડી રહી. દરમી આન સુરાણાજીએ નવી તાકાત જમાવી દીધી હતી. જ્યાં બે માસના અંતે કલ્યાણમલ લેઢા ચાર હજાર જોધપુરી સૈનિકે લઈને બીકાનેર તરફ આવી રહ્યાના સમાચાર મલ્યા કે તરત જ સુરાણ અમરચંદજી ગજનેરની દિશામાં આગળ વધ્યા. એ સાંભળતાં જ લેઢાના મેતીઆ મરી ગયાં. એ પાછો ભાગવા માંડયો અને શાહે પણ જલદી કૂચ કરી એને પીછો પકડયો. થોડા અંતરે ઉભયને ભેટે થયા. લોઢાને ફરજીયાત યુદ્ધમાં ઉતરવું પડયું. શૂરાતન દાખવી સુરાણાજીએ એને પકડી લઈ બંદીવાન બનાવ્યું અને બીકાનેરમાં લાવી મહારાજા સમક્ષ ખડે કર્યો.
સૂરતસિંહજીના રાજ્યકાળમાં (સં. ૧૮૬૬-૭૦) બાગી ઠાકુરે બહુ માથાભારે બન્યા હતા. વાત વાતમાં ટંટા ઊભા કરતા અને પ્રજાને હેરાનગતિ પહોંચાડતાં. એ સર્વને ઠેકાણે આણવાનું કપરું કામ અમરચંદજીના શિરે આવ્યું. અહીં પણ એમને જ વિજય મળે. એ જ રીતે વિદ્રોહી સાંડવેના ઠાકર જેતસિંહને પણ રાજ્યના કાબૂ હેઠળ આયે.
ઉપર વર્ણવ્યા તેવા વિદ્રોહના સંખ્યાબંધ બનાવમાં અમર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
