________________
[ ૧૪૦ ]
ઐતિહાસિક જૂથોની
મંત્રીશ્વરે ત્રણ મોટા જ્ઞાનભંડાર અનાવરાવ્યા અને પાણીની માફક ક્રૂન્ય ખરચીને એમાં પ્રાચીન પ્રતાના સારા પ્રમાણમાં સંગ્રહ કર્યો. સાહિત્યની સેવામાં જરા માત્ર ન્યૂનતા નથી દાખવી.
વીરધવળનું મૃત્યુ સન ૧૨૩૮ માં થયું. એના મરણુથી પ્રજાના દરેક જનને આધાત પહોંચ્યા. એના પ્રત્યેની અસીમ શક્તિથી ખે‘ચાઇ ૧૨૦ મનુષ્યે એની ચેહમાં ખળી મરવા તૈયાર થયા, પણ તેજપાળે દી ષ્ટિ વાપરી, સખત ચાકી પહેરા ગાઠવી એ બધાને મરતાં બચાવ્યા. એના પુત્ર વીરમ અને વીસલ વચ્ચે રાજગાદી માટે ઝઘડા ઉદ્ભવ્યે. વસ્તુપાલે લાંખી નજર દાડાવી વીસલને ટેકે આપ્યા. આથી વીરમ જાલેાર નાસી ગયા, જ્યાં તેના સસરા ઉદેસિ ગદ્વારા પાછળથી ઘાતકી રીતે તેનું ખૂન કરવામાં આવ્યું.
વીશળદેવના રાજ્યકાળે મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલે પેાતાના અધિકારના ત્યાગ કર્યો. એક બનાવ એવા બન્યા કે જેના ઉપરથી મંત્રીશ્વરનું દિલ રાજકાજથી સહજ ઉડી ગયું.
રાજમાર્ગ પર આવેલ એક શ્રમણેાની વસતીના મેડા પરથી એક સાધુજી રજોહરણદ્વારા ભૂમિનુ પ્રમાન કરી રહ્યા હતા. એ માર્ગેથી રાજવી વીશલદેવના મામા સિંહની ગાડી જઇ રહી હતી. મુનિને રજોહરણથી શુદ્ધિ કરતાં જોતાં જ સિહુના પીત્તો મસ્યા, ગાડી ઉભી રખાવી, ઝટપટ એમાંથી ઉતરી, વસતીના દાદરા ચઢી, ક ંઇપણુ પૂછ્યા વિના મુનિને થપાટ લગાવી ! ગુસ્સામાં ભલડી ઉઠ્યો. રાજમાગ પર એક અધિકારી સામે આવી રીતે ધૂળ ખંખેરાય ! મ ંત્રીશ્વર શ્રાવક છે તેથી શું થયું ? આ રાજ્યમાં હવે ઘડીભર પણ શ્રમણેાની આવી તુમાખી નહીં ચલાવી લેવાય !
તરત જ દાદરા ઉતરી, ગાડીમાં બેસી નગર બહાર ચાલી ગયે..
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
