________________
ਭੁਗਤੇ ਉਸੇ ਦੀ ਭੁੱਲ
ਲੈਣਾ। ਇਹ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੱਭ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ-ਕੀ ਭੁੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ!
| ਭੁਗਤਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਤਾ ਚੱਲ ਜਾਵੇ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਜੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਟੈਂਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗੀ ਨਾ! | ਸਾਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਦੀ ਭੁੱਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ? ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਦਾ ਹੋਮ (ਆਤਮਾ) ਅਤੇ ਫੌਰਨ (ਅਨਾਤਮਾ) ਅਲੱਗ ਦਿਖਦੇ ਹਨ। ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਫੌਰਨ ਵਿੱਚ ਭੁੱਲ ਹੋਵੇਗੀ, ਗੁਨਾਹ ਹੋਣਗੇ। ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ, ਪਰ ਹੋਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਹੋਈਆ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਟੋਕਣਾਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੜਚਣ ਨਹੀਂ ਆਉਂਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਅੰਦਰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਬਸਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੌਣ ਭੁਗਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਅਹੰਕਾਰ ਭੁਗਤਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਹੰਕਾਰ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਨ ਭੁਗਤਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਮਨ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਕਦੇ ਚਿੱਤ ਭੁਗਤਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਚਿੱਤ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਖੁਦ ਦੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਤੋਂ “ਖੁਦ ਅਲੱਗ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੱਲ ਸਮਝਣੀ ਤਾਂ ਪਵੇਗੀ ਨਾ?
ਮੂਲ ਭੁੱਲ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਭੁੱਲ ਕਿਸਦੀ? ਭੁਗਤੇ ਉਸਦੀ! ਕੀ ਭੁੱਲ? ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ “ਮੈਂ ਚੰਦੂਭਾਈ ਹਾਂ ਇਹ ਮਾਨਤਾ ਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। | ਬਾਕੀ, ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕੁੱਝ ਕਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਜੋ ਹਿਸਾਬ ਬੰਧ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਛੱਡਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੋ ਘੋਟਾਲੇ ਵਾਲਾ ਹਿਸਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਘੋਟਾਲੇ ਵਾਲਾ ਫੁਲ ਦਿੱਤੇ ਬਗੈਰ ਰਹੇਗਾ
