________________
યોગસાર
બીજાના હિતની બુદ્ધિ તે મૈત્રી. ગુણમાં આનંદ તે મુદિતા. દોષમાં માથથ્ય તે ઉપેક્ષા. દુઃખથી મુક્ત કરવાની બુદ્ધિ તે કરુણા. २/६ मैत्री निखिलसत्त्वेषु, प्रमोदो गुणशालिषु ।
माध्यस्थ्यमविनेयेषु, करुणा दुःखिदेहिषु ॥१०॥
મૈત્રી સર્વ જીવો પર, પ્રમોદ ગુણવાનું પર, માધ્યસ્થ અવિનયી પર અને કરુણા દુઃખી જીવો પર કરવાની છે. २/७ धर्मकल्पद्रुमस्यैता, मूलं मैत्र्यादिभावनाः ।
यैर्न ज्ञाता न चाभ्यस्ताः, स तेषामतिदुर्लभः ॥११॥
આ મૈત્રી વગેરે ભાવનાઓ ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષનું મૂળ છે. જેમણે તે જાણી નથી કે તેનો અભ્યાસ કર્યો નથી, તેમને ધર્મ અતિદુર્લભ છે.
– સ્વદોષદર્શન – २/८ अहो ! विचित्रं मोहान्ध्यं, तदन्धैरिह यज्जनः ।
दोषा असन्तोऽपीक्ष्यन्ते, परे सन्तोऽपि नात्मनि ॥१२॥
અહો ! આ મોહનો અંધાપો કેવો વિચિત્ર છે? કે તેનાથી આંધળા બનેલા લોકો બીજામાં નહીં રહેલા દોષોને પણ જુએ છે અને પોતાનામાં રહેલા દોષોને પણ જોતા નથી ! २/११ यथाऽऽहतानि भाण्डानि, विनश्यन्ति परस्परम् ।
तथा मत्सरिणोऽन्योऽन्यं, ही दोषग्रहणाद् हताः ॥१३॥
