________________
જ્ઞાનસાર સૂક્ત- રત્ન- મંજૂષા
અંતર(મન)માં રહેલ અસ્થિરતા નામનું શલ્ય (કાંટો) જો કાઢવામાં ન આવ્યું હોય, તો (ધર્મ)ક્રિયા રૂપી ઔષધ કંઈ ફાયદો ન કરે, તેમાં તેનો શું દોષ ?
– અમોહ - ४/१ अहं ममेति मन्त्रोऽयं, मोहस्य जगदान्ध्यकृत् ।
अयमेव हि नज्पूर्वः, प्रतिमन्त्रोऽपि मोहजित् ॥८॥
હું અને મારું' આ મોહરાજાનો મંત્ર જગતને આંધળું કરનાર છે. નકારપૂર્વકનો તે જ મંત્ર (આ હું નથી, આ મારું નથી), મોહને જીતનાર પ્રતિમંત્ર છે. ४/२ शुद्धात्मद्रव्यमेवाहं, शुद्धज्ञानं गुणो मम ।
नान्योऽहं न ममान्ये चेत्यदो मोहास्त्रमुल्बणम् ॥९॥
હું શુદ્ધ આત્મદ્રવ્ય જ છું, બીજું કાંઈ (શરીર વગેરે) નથી. શદ્ધ જ્ઞાન જ મારો ગુણ છે, બીજું કાંઈ (ધન વગેરે) મારું નથી. એ (ભાવના) મોહને હણવા માટે ધારદાર શસ્ત્ર છે.
- જ્ઞાન -
५/१ मज्जत्यज्ञः किलाज्ञाने, विष्ठायामिव शूकरः ।
ज्ञानी निमज्जति ज्ञाने, मराल इव मानसे ॥१०॥
ભૂંડ જેમ વિષ્ઠામાં, તેમ અજ્ઞાની અજ્ઞાનમાં (પરભાવમાં) મગ્ન બને છે. જ્ઞાની તો માનસરોવરમાં હંસની જેમ જ્ઞાન(સ્વભાવ)માં જ મગ્ન હોય છે.
