________________ અનંતા ભવોમાં આત્માએ કેટલું ખાધું-પીધું? 14 રાજલોક ભરાઈ જાય એટલું, તો પણ તૃષ્ણા કેમ ન મટી? લોભ મોહનીયના ઉદયથી ઇચ્છા જાગી. તે વધે તો તૃષ્ણા અને અંતે તે મૂચ્છમાં પરિણામ પામે. મોહનો ઉદય વધ્યો ને આત્મા તેમાં તદાકાર બની જાય તો આત્મા મૂચ્છિત બની જાય. તે વખતે જો આયુષ્યનો બંધ પડે તો તેને કર્મસત્તા સંમૂર્છાિમ ભવોમાં મૂકી દે. એકેદ્રિય-વિકલેઢિયમાં પહોંચાડી દે. 0 આયુષ્યનો અર્થ શું? આ= આત્મા, વસ્(૩૪)= વસવું રહેવું. આત્માને જ્યા રહેવું છે ત્યાં જ કર્મસત્તા તેને મોકલી આપે છે. પૂર્વના ભવોના અશુભ સંસ્કાર છે તેના કારણે એકેંદ્રિયમાં પણ તે જ્યાં ઈચ્છતો હતો ત્યાં જ જશે. ધન એભવમાં એને કામમાં નથી આવવાનું. છતાં તેના મૂળિયા ધનની રક્ષા કરવા જશે. કેમ કે પૂર્વભવની ધન પ્રત્યેની આસક્તિ તેનામાં પડેલી છે. સુવર્ણ-ચાંદીના પર્વતો કૈલાસ જેવા થઈ જાય અને પાછા તે અસંખ્યાતા થઈ જાય તો પણ લોભ મોહનીયના ઉદયથી ઘેરાયેલા મનુષ્યની ઇચ્છા આકાશ જેવી થાય. તેને કદાપિ સંતોષ ન થાય. | ગુણો પર આવરણ આવવાથી ગુણો દબાઈ ગયા ને મલિન થઈને વિકારરૂપે બહાર આવ્યા. જેમ આકાશનો છેડો નથી તેમ જ્ઞાનાદિ ગુણનો પણ છેડો નથી, તે અનંત છે. આત્માને તેનું ભાન નથી તેથી તે વિપરીત દિશામાં ચાલ્યો જાય છે. જીવને પરમાં સંતોષ કદી નહિ થાય કારણ આત્મા તેને કદી ભોગવી શકવાનો નથી. માટે એને સંતોષ કઈ રીતે થાય? જેમ કૂતરો હાડકાને બચકાં ભરે છતાં એને કંઈ ના મળે, ને તાળવું છોલાવાથી લોહી નીકળે છે. જે પોતાનું જ છે છતાં કૂતરો એમ સમજે કે મને હાડકામાંથી લોહી મળે છે. તેમ આત્મા પણ પરમાં સુખ છે એવી માન્યતાથી ભ્રમિત થઈ ગયો છે. આ મિથ્યાત્વ જ જીવને આત્મસુખની અનુભૂતિમાં અંતરાય કરનાર બને છે. જ્ઞાનસાર-૨ // 215
