________________ કળાનું ઉજ્જવળ પાસું તે કલાપીની ગઝલો છે. કવિએ પ્રણયની અભીપ્સા, વૈરાગ્યવૃત્તિ અને પ્રભુ ભક્તિના વિષયોની ગઝલો રચીને જ્ઞાનની ઉચ્ચ ભૂમિકા દર્શાવી છે. “યારી ગુલામી શું કરું તારી ? સનમ ગાલે ચૂમું કે પાનીએ તુંને ? સનમ : કવિની આવી ગઝલોમાં “મસ્ત રંગ” નિહાળી શકાય છે. સૂફી વાદના પ્રભાવથી કવિ પ્રભુની ઝંખના કરતાં ગુજરાતી સાહિત્યની સર્વોત્તમ નમૂનેદાર ગઝલ “આપની યાદી આપે છે. - “જ્યાં જ્યાં નજર મારી ઠરે, યાદી ભરી ત્યાં આપની” પ કવિ દયારામને ઉત્તર હિન્દુસ્તાનના પ્રવાસ દરમ્યાન હિન્દી અને ઉર્દૂ ગઝલોનો પરિચય થયો હતો. ત્યાર પછી કવિએ ગઝલમાં કલમ ચલાવી હતી. ઉદા. “લગી હૈ યાદ પ્રીતમકી, તલફકે જિયે જાયેગા, મુઝે સો કહે સૈયા મેરી, મેરા જાની કબ આવેગા ? લગા મેરે કલજે મેં ઇક્કા જખ તો જુલ્મ છે, દર્દ મેરા મહેરમ માલૂમ, આલમ સારા બે માલૂમ હૈ. 6 મણિલાલ નભુભાઈ ત્રિવેદીએ “પ્રેમ જીવન” અને “અભેદોર્મિનાં કાવ્યોમાં કેટલીક ગઝલો રચી છે. ઉદા. “કહી તું જાય છે દોરી દગાબાજી કરી. કિસ્મત ભરોસે તે લઈ શાને આ હરરાજી કરી ? કંઈ લાખો નિરાશામાં અમર આશા છૂપાઈ છે મરીને જીવવાનો માત્ર દિલ પરની દુહાઈ છે.” 151
