________________
ઉત્તર હિંદનાં મધ્ય યુ ગી ન રા જ્યેા
૧૫૯
પણ વધારે સહેલાઈથી કરવામાં આવી હતી.તે દિવસેામાં પૂર્વ બંગાળાના રાજા લક્ષ્મસેન હતા. મુસલમાન લેખકે તેને ઇ. સ. ૧૯૯ સેન એક વૃધ્ધ માણસ તરીકે વર્ણવે છે, પણ તેણે વંશનું ઊથલી જવું એંશી વર્ષ રાજ્ય કર્યું એમ વર્ણવવામાં તે તે ભૂલ જ કરે છે. તેના જન્મ વખતે થયેલાં શુકને એ રાજાના વિરલ અંગત ગુણાથી ખરેખર વ્યાજબી ઠરે છે. આપણને એમ કહેવામાં આવે છે કે હિંદના બધા રાજારજવાડામાં તેના કુટુંબને અતિશય આદર થતા હતા અને તે દેશના પરંપરાગત ધર્માધ્યક્ષ જેવા હતા. વિશ્વાસપાત્ર માણસાએ ખાત્રીથી જાહેર કર્યું છે કે નાના કે મેટા કોઇને પણ તેને હાથે અન્યાય ખમવા પડયો નથી અને ઉદારતા માટે તે તેનું નામ લોકોમાં કહેણીરૂપ થઇ પડેલું છે.
અતિ આદરને પાત્ર આ રાજા ગંગાના ઉપલા દોઆબમાં ભાગીરથીને તીરે કલકત્તા જ્યાં છે તે જગાથી આશરે ૬૦માઇલ ઉત્તરે નદીઆમાં પેાતાના દરબાર ભરતા. એ ગામ આજ પણ એક બ્રિટિશ જિલ્લાને પોત!નું નામ આપે છે અને પ્રાચીન પધ્ધતિએ ચાલતી એક
પાટનગર નદીઓ
હિંદુ મહાશાળાના મથક તરીકે પંકાયેલું છે.
ઘણું કરીને ઈ.સ.૧૧૯૯માં અને બિહારની સહેલી જીત પછી થોડા જ સમયમાં મમ્તીઆરના પુત્ર મહમદે બંગાળાને પેાતાની સત્તા નીચે આવા એક લશ્કર તૈયાર કર્યું. પેાતાના મુખ્ય લશ્કરની આગળ આગળ કૂચ કરતા માત્ર ૧૮ ઘેડેસવારના નાનકડા રસાલા સાથે તે એચીંતા નદીઆ પાસે આવી પહોંચ્યા. અને હિંમતથી શહેરમાં દાખલ થયા. ગામના લોકોએ તેને ઘેાડાને સાદાગર જાણ્યા. રાજાના મહેલના દરવાજા પાસે પહોંચ્યા ત્યારે તેણે પેાતાની તરવાર ખેંચી અને કોઇ પણ જાતની શંકા વગરના અને ગાફેલ મહેલમાં વસનારા પર તૂટી પડયો. રાજા ભાજન કરવા
નદીઆનું દુશ્મનને હાથ પડવું. ઈ. સ.
૧૧૬૯
