________________
ઉપાદ્યાત.
ગીઝનું એાળખાણુ. યુરોપની ઉન્નતિના ઈતિહાસ પરે પ્રખ્યાત ફ્રેન્ચ ઈતિહાસકાર ગીએ ૧૮૨૮-ર૪-૩૦ એ વર્ષોમાં એડ સેર્બોનમાં આપેલાં વ્યાખ્યાનનું સારરૂપ ભાષાંતર આ પુસ્તકમાં ગુજરાતી વાચકવર્ગ આગળ મૂકવામાં આવ્યું છે. ગીની વાક્સરિતા એવી સ્વચ્છ ને નિર્મળ હતી, ને તેને પ્રવાહ એવી સુંદરતાથી વહેતો હતો કે એના છેતૃવર્ગ પર તે અજબ અસર કરી શકતો હતો. એ ઈતિહાસકારનું અહિક જીવન કેવા પ્રકારનું હતું તે જાણવાથી એના વિચારો પર વિશેષ પ્રકાશ પડે તેમ છે તેથી તે વિષે આપણે થોડું ઘણું જાણવા પ્રયત્ન કરીશું.
ગીનાં માબાપ. ઈસુના અઢારમા સૈકાના ઉત્તરાર્ધમાં ફ્રાન્સ દેશની સ્થિતિ કેવી હતી તે ભાગ્યે જ કોઈ ઇતિહાસ જાણનારને અજાણ્યું હશે. એક મહાન રાજ્યપરિવર્તનનાં બી ફ્રાન્સની ભૂમિમાં હવાઈ ચૂક્યાં હતાં, હવાઈ ચૂક્યાં હતાં એટલું જ નહિ, પણ તે વૃક્ષના સ્વરૂપમાં પ્રકાશમાં પણ આવવા માંડયાં હતાં. એ અરાજકતાના સમયમાં મતભેદને લીધે ઘણા નામાંકિત પુરુષોના પણ જાનમાલની સહીસલામી નહતી. ૧૭૮૪ના વર્ષની ૮મી એપ્રિલને દિવસે નાઈમ્સની સૂળી પર એક પ્રખ્યાત પુરુષને પ્રાણાર્પણ કરવાને પ્રસંગ આવ્યું હતું. રાજ્યમંડળની વિરુદ્ધના ને હાનિકારક વિચાર ધરાવનાર તરીકે તેને વિષે શંકા હતી, ને તે સબબે ધન્સના એક સારામાં સારા કુટુંબમાં શોકની વાદળી છવાઈ ગઈ હતી. એક ભયંકર વજ્રપાતનો ઘા સહન કરવાની ઈશ્વર મને શક્તિ આપ એમ એક અબળા ઈશ્વરની પ્રાર્થના કરતી હતી, કારણ કે તેને પિતાને વૈધવ્યપદ પ્રાપ્ત કરવાનું હતું, ને તેનાં બે બાળકોને અનાથપદ પ્રાપ્ત કરવાનું હતું. આ બેમાંનું મેટું