________________
( ૧૮ ).
ઉમરેઠના વડી ભાગોળના તળાવ ઉપર એક જુની ગુજરાતીને ઇ. સ. ૧૬૫૪ ને લેખ આરસપહાણના પથ્થર ઉપર એક દશા ખડાયતા વાણુઆએ કોતરાવેલો છે તેમાં દશાને માટે લધુ શાખા શબ્દ વાપર્યો છે
श्री व्यंकटेश ॥ श्री गणेशशाय नमः । संवत् १७१५ वर्षे फालगुन शुद ७ सोमे
श्री उमरिठि वास्तव्य षडायता ज्ञाति लघु રાવા વોરા સતાપુર વિગેરે.
બોરસદમાં કચેરી આગળની વાવ છે તે ઈ. સ. ૧૪૮૭ માં વસુસામે બંધાવી છે. ઈ. સ. ૧૮૭૨ માં એ વાવને એણે ગાળી હતી. આ વાવ મોટી અને ઘણું ખર્ચ બંધાવેલી જણાય છે. એ વાવ પર સંવત ૧૫૫૩ શ્રાવણ વદ ૧૩ ને સંસ્કૃત ભાષામાં પથ્થર પર કોતરેલો લેખ છે તે તપાસતાં જણાઈ આવે છે કે એ વાવ દશા લાડ વાણીઆએ બંધાવી છે. ઉપરના લેખેથી સ્પષ્ટ રીતે જ ણાઈ આવે છે કે દશા અને વિસા લાડ એ બે ભેદ પંદરમા સૈકામાં મોજુદ હતા.
હિંદુસ્તાનમાં જેમ તુળશીકૃત રામાયણ પુરવીઆમાં તથા સાધુસંત લોકોના મઠમાં આસ્થાથી વંચાય છે તેમ ગીરધર કૃત રામાયણ આપણું અને બ્રાહ્મણો માં ભણેલી સુશિક્ષણ સ્ત્રી, પુરૂષ વર્ગમાં શ્રદ્ધાપૂર્વક નિયમિતપણે અને પવિત્ર ધર્મ ગ્રંથ તરીકે માની વંચાય છે તેથી એ લોકપ્રિય | ગ્રંથ કહેવાય છે. આ ગ્રંથ ગીરધર કવિએ બનાવે છે, વળી તેમણે ગુર્જરગિરામાં રચેલું રામાયણ, ર યજ્ઞ, તુળશીવિવાહ, પ્રહાદચરિત્ર, શામળને વિવાહ, કૃષ્ણચરિત્ર એ